كاركردشناسي خيال در فرآيند «غايت‌انديشي» و «غايت‌گزيني» در مبادي صدور فعل

«انديشيدن به غايت»، «سنجش بين غايات احتمالي» و «گزينش نهايي غايت و هدف مطلوب»، اولين مرحله مرحله شناخت از مراحل صدور فعل نزد فيلسوفان مسلمان در تحليل فلسفه‎‌ عمل است. تحليل‌هاي ناظر به شناخت غايت و هدف‌گزيني در اين مرحله، از سنخ مباحث شناخت‌شناسي بوده و از اين رو متاثّر از قواي ادراكي انسان و به‌خصوص قوّۀ خيال و تاثير آن بر مبادي علمي صدور فعل است. مسأله اصلي اين جستار، شناخت جايگاه، كاركرد و چگونگي تاثيرگزاري خيال در شناخت و انتخاب غايات (اهداف) است. ره‌يافت به دست آمده بيان‌گر تاثيرگزاري مؤثر و گستردۀ قوّه خيال بر«شناخت انسان از خود» و «انتخاب اهداف بر پايه آن» است. انگيزه و اراده به سوي رفتار يا عملي خاص نيز، مبتني بر احساس نياز و كمال‌جويي فاعل است كه خود، در پرتو تصويرسازي‌هاي خيال از فاعل و اشياي پيراموني وي شكل مي‌گيرد. به شكلي كه اهداف و انگيزه‌هاي رفتاري، متعلّق به تصويرهاي تخيّلي انسان است و نه حقايق خارجي.