تحليل چيستي و حقيقت بدن مثالي و نقش آن در تبيين رابطه نفس و بدن در فلسفه ملاصدرا

از نظر ملاصدرا انسان گذشته از اين بدن طبيعي كه به منزله محمل و بستري براي حدوث و تكامل نفس است واجد بدن ديگري است كه معلول نفس و متأخر از آن است. وي از اين بدن كه از لوازم نفس ناطقه انساني در مرتبه تجرد مثالي آن است به بدن مثالي يا برزخي ياد مي كند. بدن مثالي ذاتاً مدرك و حيّ است و برخلاف بدن طبيعي با مرگ از نفس جدا نمي شود.از نظر ملاصدرا همين بدن مثالي است كه اولا و بالذات متعلق تصرف و تدبير نفس قرار مي گيرد و نفس به واسطه اين بدن مثالي در بدن طبيعي و عنصري تصرف مي نمايد. وي براي تبيين رابطه نفس و بدن از دو واسطه استفاده مي كند كه يكي از آنها روح بخاري و ديگري بدن مثالي است. از اين دو روح بخاري نزديك تر به بدن و بدن مثالي نزديك تر به نفس است. بدن مثالي براي تصرف در بدن عنصري و طبيعي ابتدا در بخش لطيف تر آن كه همان روح بخاري است تصرف نموده و چون روح بخاري به منزله حامل قواي نفس در تمام اندام جسماني سريان دارد به واسطه آن حركت خاصي را در بدن عنصري ايحاد مي نمايد.