عنوان مقاله :
بررسي رويكردهاي متفاوت علماي مسلمان درباره آرا و افكار حلّاج
پديد آورندگان :
جلالي شيجاني ، جمشيد دانشگاه آزاد اسلامي واحد يادگار امام خميني (ره) شهرري - گروه اديان و عرفان تطبيقي , دلشاد نداف ، علي دانشگاه آزاد اسلامي واحد يادگار امام خميني (ره) شهرري
كليدواژه :
«أنا الحق» , حلّاج , علماي مسلمان , توقيع , وحدت وجود , عرفان
چكيده فارسي :
حسين بن منصور حلّاج (244-309 ق) از چهره‌هاي سرشناس تصوّف و عرفان اسلامي است كه زندگي، انديشه، و به‌ويژه كشته‌شدن وي در تاريخ تصوّف پيوسته معركه آراي متقابل و حتي متناقض بوده است. در گفتار و نوشتار وي بيش از هر موضوع ديگري انديشه‌هاي وحدت وجود با زبان رمز و شطح و بيانِ سرشار از وجد و سُكر نمود دارد تا جايي كه مي‌توان «أنا الحق» او را آشكارترين تجلي انديشه وحدت وجوديِ وي برشمرد. حلّاج به‌دليل اعتقاد‌نداشتن به علوم ظاهر و كافي‌ندانستن آن براي وصول به حضرت حق غالباً با علماي قشري موضع انكار و ستيز داشت. اختلاف برخي از اين علما با حلّاج امري اعتقادي بوده كه عمده‌ترين آن اشاعۀ تفكر وحدت وجود است كه با اصول دين و توحيد ذات در تعارض بود. در اين مقاله درصددآنيم كه با بررسي رويكردهاي متفاوت علماي مسلمان درباره افكار و انديشه‌هاي حلّاج و مقايسه و تحليل آرا و انديشه‌هاي موافق و مخالف به بررسي و تحليل توقيع صادره از جانب امام زمان (عج) به حسين بن روح نوبختي بپردازيم.
