گستره و راز بداهت تصديقات ازنظر صدرا و دكارت

تلاش هاي فيلسوفان براي يافتن اساس محكم براي معرفت، منجر به يافتن معارفي شده است كه به آن بديهي مي گويند. حال بديهي چيست؟ چه رابطه‌اي با شهود، وضوح و تمايز دارد؟ گسترۀ آن تا كجاست و چه رازي در بداهت بديهي وجود دارد؟ اين مقاله تلاش مي‌كند پاسخ اين پرسش‌ها را ازنظر ملاصدرا و دكارت بررسي كند. بررسي‌ها نشان مي دهد رابطۀ وضوح و تمايز با بديهي، رابطۀ عام و خاص مطلق و با شهود احتمالاً مترادف است. پاسخ دو فيلسوف دربارۀ گسترۀ بديهيات تصديقي يكسان است و هردو آن را  محدود به اوليات و وجدانيات مي دانند؛ ولي دربارۀ ملاك و راز بداهت تصديقات، صدرا ويژگي دروني و مفهومي و دكارت بساطت گزاره ها را معرفي مي‌كند.