مدل‌سازي مكانيزماني كيفيت محيط‌زيست شهري

كيفيت محيط‌زيست شهري معيار سنجش و اندازه‌گيري درجه مناسب‌بودن محيط‌زيست انسان است. درواقع ميزان توان محيط براي شكل‌گيري نيازهاي افراد جامعه و پاسخگويي به آن محسوب مي‌ِشود و از عوامل مختلفي تأثير مي‌پذيرد. با توجه به تغييرات شاخص‌هاي محيطي در مناطق شهري، هدف اصلي اين پژوهش مدل‌سازي تغييرات مكانيزماني كيفيت محيط‌زيست شهري است. به‌منظور مدل‌سازي هريك از شاخص‌ها از داده‌هاي ميداني مكان‌مبنا و تصاوير ماهواره‌اي استفاده شد. شاخص‌ها شامل دو بعد طبيعي و انسان‌ساخت است. براي تلفيق شاخص‌ها و مدل‌سازي كيفيت محيط‌زيست شهري با توجه به ماهيت مباحث كيفي و محيطي كه با عدم قطعيت همراه است، از منطق فازي استفاده شد. در شهر تهران به‌دليل تراكم بالاي جمعيت و فعاليت، محيط‌زيست شهري اهميت زيادي دارد. بدين‌منظور مناطق 3، 6 و 11 شهر تهران انتخاب شدند. اين مناطق در امتداد شماليجنوبي شهر تهران قرار دارند. نتايج نشان مي‌دهد تغييرات كيفيت محيط‌زيست شهري در منطقه موردمطالعه روندي شماليجنوبي دارد. كيفيت محيط‌زيست شهري نيز از شمال به جنوب كاهش مي‌يابد. از نظر تغييرات زماني در دو فصل بهار و تابستان در مقايسه با دو فصل پاييز و زمستان كيفيت محيط‌زيست شهري وضعيت بهتري دارد؛ بنابراين تابعي از زمان و مكان محسوب مي‌شود. نتايج تحليل حساسيت نشان مي‌دهد تأثير تغيير ورودي‌ها بر نتيجه مدل در همه متغيرها بين 2 تا 17 درصد است. نتايج مدل‌سازي نيز از يك يا چند متغير خاص تأثير نمي‌پذيرد؛ بنابراين مي‌توان نتيجه گرفت نتايج مدل‌سازي قابل‌اعتماد است.