تبار شناسي تكفير

امروزه عده‌اي با الهام‌گرفتن از تفكرات گروه‌ها و اشخاصي همچون خوارج و ابن‌تيميه، به تكفير مسلمانان، قتل آنان و غارت اموال آنها مي‌پردازند و از اسلام چهرۀ زشتي را به جهانيان ارائه مي‌دهند. در اين تحقيق سير تاريخي و تطور تكفير را در جهان اسلام بررسي مي‌كنيم تا مشخص شود كه چه گروه‌هايي و با چه انگيزه‌ و اهدافي، ديگران را تكفير مي‌كردند. گاهي تكفيرهايي كه در طول تاريخ اسلام صورت گرفته است، جنبۀ فقهي داشتند و به اباحۀ خون و مال منجر مي‌شدند. خوارج اولين گروهي بودند كه از اين نوع تكفير استفاده مي‌كردند. اما تكفيرهايي كه از سوي ساير فرقه‌هاي كلامي صورت مي‌گرفت، رويكرد كلامي داشتند و عمدتاً به‌خاطر تعصبات مذهبي انجام مي‌گرفتند؛ به همين جهت، به خروج از اسلام و اباحۀ خون و مال افراد حكم نمي‌كردند. پس از خوارج، عرصۀ «تكفير فقهي» رونق چنداني نداشت تا اينكه ابن‌تيميه با فتاوايِ تكفيريِ خود فرصتي فراهم نمود تا اين نوع تكفير، دوباره احيا شود. پس از چند قرن، وهابيت با الهام‌گرفتن از تفكرات وي، ترويج‌دهندۀ تفكري شدند كه الهام‌بخشِ ايجاد گروه‌هاي تكفيري يا سلفيِ جهادي در جهان معاصر شد كه به قتل مسلمانان و غارت اموال آنان مي‌پردازند.