ارزيابي بهره‌وري كل عوامل توليد و كارايي مزارع پرورش قزل‌آلاي رنگين‌كمان (Oncorhynchus mykiss) در قفس‌هاي دريايي واقع در استان مازندران

پرورش ماهي در قفس يكي از روش هاي پرورش ماهي است كه با توجه به مزاياي زياد آن در بسياري از كشورها از جمله ايران مورد توجه قرار گرفته است. هدف از انجام هر فعاليت اقتصادي كسب سود حداكثري است و مناسب ترين راهكار براي افزايش توليد و درآمد كشاورزان بكارگيري درست و مطلوب كليه عوامل توليد است. هدف مطالعه حاضر ارزيابي بهره وري كل عوامل توليد و كارايي مزارع پرورش ماهي در قفس در استان مازندران است. داده هاي مورد نياز تحقيق از طريق مصاحبه و تكميل پرسشنامه جمع آوري شد. براساس نتايج، شاخص بهره وري كل عوامل توليد براي چهار مزرعه از نه مزرعه مورد بررسي كوچكتر از واحد بوده و ميانگين آن نيز برابر 0.998 بوده است. از طرفي مزارعي كه بهره وري آن ها كمتر از يك بود به طور متوسط حدود 34 درصد با پتانسيل توليدي شان فاصله داشتند. ميانگين كارايي فني، تخصيصي و اقتصادي نيز به ترتيب برابر 0.884، 0.725 و 0.645 بود. همچنين نتايج نشان داد كه سه مزرعه داراي كارايي فني يك هستند و تنها يك مزرعه كارايي تخصيصي و اقتصادي يك داشت. عدم كارايي مزارع در استفاده از نهاده ها به حدي بود كه مشخص شد در صورت بكارگيري تركيب عوامل توليد حداقل كننده هزينه هاي توليد و مديريت صحيح، آن ها قادر خواهند بود كه به طور متوسط با صرف 40 درصد هزينه كمتر به سطح فعلي محصول توليدي خود دست يابند. با توجه به نوظهور بودن پرورش ماهي در قفس در ايران پيشنهاد مي شود كه با اعمال سياست هاي تشويقي، مزارع موفق تجربيات خود را به ديگر مزارع به منظور بهبود بهره وري و كارايي منتقل كنند. اين امر مي تواند از طريق برگزاري دوره هاي آموزشي با بكارگيري مدرسين مجرب و قفس داران موفق عملي گردد.