پديده شناسي زمان در حفاظت و مرمت آثار تاريخي و فرهنگي

در اين مقاله پديده‌شناسي زمان به‌عنوان بعد چهارم و اصل موجوديّت اجسام در حفاظت و مرمت انجام شده است. مسأله اين است، بعد زمان در آثار چيست؛ چگونه مورد شناسايي قرار مي‌گيرد؛ چه نقشي در حفاظت و مرمت دارد. براي حل مسأله با راهبرد پديده‌شناسي زمان انحاي پديدار شدن آن بر آگاهي انسان تحليل شده است؛ بدين‌قرار زمان با رويداد، فرهنگ مادّه‌اي ، لايه‌هاي فرسودگي، مكان و انسان معادل است و بر آگاهي پديدار و تقويم مي‌شود. در نتيجه بر مبناي شناخت پديده‌شناسانه‌ي زمان و ارتباط آن با اصل موجوديّت اثر، حفاظت سطوح فرسوده به‌عنوان انباشت لايه‌هاي اكنون ضروري است؛ سنجش فرسودگي‌ها بر مبناي اصول زمان‌مندي مادّه و ارتباط آن با حركت و دگرگوني امكان زمان‌سنجي، تحليل‌هاي آسيب‌شناسي، اتّخاذ روش‌هاي مناسب حفاظت بهينه‌ را فراهم مي‌كند. پديده‌شناسي زمان، انسان را در افق اهداف فرايندهاي مداخله‌اي اثر قرار داده و پاسخگوي سؤالات اساسيِ حفاظت و مرمت پست‌مدرن است و افزون بر آناليز مادّه‌ا‌ي، آناليز فرامادّه‌اي اثر را نيز مقرّر مي‌كند. با تمركز بر مفهوم فرهنگ‌مادّه‌اي، زمان بدن‌مند يا زمان انساني نيز علاوه بر زمان ساخت، زمان سپري شده، زمان مواجهه با اثر، در مرمت مطرح ميشود. حفاظت بقاياي گذشته، سبب فهم گذشته در زمان حال و آغاز فرايند انتقال گذشته از حال و هم‌زيستي آن با آينده است.