بررسي يك نمونه نسخه خطي مصور «جنگ شعر» قاجاريه محفوظ در موزه و كتابخانه مجلس شوراي اسلامي

توليد نسخ خطي يكي از مهمترين وجوه هنراسلامي است كه در طول تاريخ باعث پيوند و قرار‎گرفتن هنرهايي چون تذهيب، خوشنويسي و نگارگري در كنار يكديگر شده است. در ميان نسخه‎هاي خطي، جنگ هاي شعر نمونه‎هايي هستند كه با تصاوير و تزيينات بسياري مزيين شده‎اند. موضوع اين تحقيق معرفي يك جنگ شعر مصور مربوط به دوران قاجار است كه در موزه و كتابخانه مجلس شوراي اسلامي نگهداري مي‎شود. هدف از اين مقاله بررسي اين جنگ با نام «زبده المنتخبين» از نظر محتوايي و هنرهاي به كار رفته در آن است بنابراين سوالاتي كه اين تحقيق در پي يافتن آن است عبارتند از: محتواي اشعار اين جنگ شعر چيست و چه هنرهايي با چه كيفيتي در جنگ شعر زبده المنتخبين استفاده شده است؟ پس از پژوهشهاي انجام گرفته بر روي اين نسخه خطي مشخص شد كه اين جنگ شعر شامل پنج فصل است كه فصل اول آن با اشعاري در مدح فتحعلي شاه آغاز مي شود و سپس در بقيه فصل‎هاي آن اشعاري از ديگر شاعران معروفي همچون سعدي، خاقاني، ابن حسام و... و همچنين شاعران درباري معاصر قاجار و كمتر شناخته شده اي است كه موضوع اغلب اين اشعار عرفاني است. همچنين از هنرهاي مختلفي چون نگارگري و تذهيب، جلدسازي و آرايه هايي همچون جدول كشي و سرلوح ... در اين نسخه استفاده شده است. با توجه به اين كه اين نسخه به پادشاهي اهداء نشده و همچنين كيفيت تزيينات و نگاره‎هاي آن در سطح پاييني است، يك نسخه درباري محسوب نمي‎شود. روش تحقيق، توصيفي و تحليلي مبتني بر مطالعه نسخه خطي و مطالعات كتابخانه‎اي است.