تحليل بصري عنصر فرشته در آثار استاد محمود فرشچيان

عمدتاً دوران اسلامي با آثار روايي و داستان هاي مذهبي به فرشته موجودي فرازميني كه رنگ و لعاب فراوان در ادوار تاريخي به خود گرفته است شكلي ويژه بخشيده. سير تحول تصويري فرشته در طول اعصار، لباس هاي ملوني به تن كرده است اما در دوران معاصر چه نقشي بازي كرده است؟ نگارگري ايراني تقليد يا توصيف صرف از طبيعت نيست، بلكه نمايش خيال انگيز، شاعرانه و نمادين ميان انسان و طبيعت و عالم ملكوت است. ريشه و شالوده اين نگاه به تفكرات اسلامي باز مي گردد. در اين ميان هنرمند ايراني از ديرباز به عالم ارواح، فرشتگان، ديوان و موجودات خارق العاده باور داشته و با اين اعتقاد و با تغيير در عناصر و فضاي مادي كوشيده راهي را براي القاي جهاني غير مادي و معنوي باز كند. فرشتگان يكي از موضوعاتي هستند كه نگارگر با تكيه بر اعتقادات و تخيلات خود دست به بازنمايي آن مي زند. هدف اين پژوهش درك مفهوم فرشته و شناخت موقعيت تصويري و زيباشناختي اين فرم در آثار محمود فرشچيان در دوره معاصر است. نوشتار حاضر در پي پاسخ دادن بدين سؤال است كه عنصر فرشته به لحاظ محتوايي و صوري چه جايگاهي در آثار فرشچيان دارد؟ رويكرد تحقيق كيفي بوده و روش آن توصيفي و تحليلي است و داده ها بر مبناي اطلاعات اسنادي و كتابخانه اي گردآوري شده است. مطالعه محتوايي و ساختاري آثاري كه شامل نقش فرشته در نگارگري و آثار محمود فرشچيان است، نشان مي دهد كه اين فرم در تاريخ نگارگري كمتر محوريت اثر بوده است و در آثار اين هنرمند به صورت مستقل تصوير شده است؛ نقاط اشتراك آنها با آثارگذشته، كاربرد تركي ببندي حلزوني، توجه به خطوط راهنما و تقسيمات طلائي تصوير، وفاداري هنرمند به مضامين و موضوعات و نقاط افتراق آنها بيشتر در شيوه پرداخت اثر نسبت به گذشته، استفاده از رنگ آكريليك، وابستگي به سنت بدعت گذاران در طراحي وتوجه به نقطه تمركز اثر است.