آموزه‌هاي معماري منظربراي مسكن مهر (كارآمدي معماري منظر رهيافتي براي برون‌رفت از وضع موجود) نمونۀ موردي: مسكن مهر تهرانسر

پروژۀ مسكن مهر به عنوان عظيم‌ترين پروژۀ انبوه‌سازي مسكن كشور، با استفاده از تجربۀ ساخت‌و‌ساز‌هاي انبوه مسكن در كشورهاي غربي پس از جنگ جهاني و با الگوبرداري از پروژه‌هاي مسكن ارزان‌قيمت و سريع‌ساخت، جهت تأمين مسكن اقشار ضعيف و متوسط جامعه در حجمي گسترده كليد خورد. اين حجم انبوه ساختمان‌هاي بزرگ‌مقياس، موجب شكل‌گيري بافت‌هاي شهري نوظهوري شد كه علي‌رغم وجود تمايزات كالبدي، در بعد معنايي و فضايي داراي شباهت‌هاي بسياري بودند. اين بافت‌هاي شهري جديد، عمدتاً به‌واسطۀ برداشت كالبدي از مفهوم مسكن و محدود كردن مفهوم آن به سرپناه پديد آمدند. نتيجه آن‌كه ناديده‌گرفتن حيات اجتماعي ساكنان به عنوان كاربران اصلي فضا، اين‌گونۀ مسكن را عاري از هرگونه كنش و هم‌زيستي اجتماعيكالبدي كرده و خود سرآغاز پديدآمدن آسيب‌هاي فراواني شد. اين پژوهش با بررسي ابعاد آسيب‌شناسانۀ طرح مسكن مهر و تجربۀ يك دهه حيات آن و انطباقش با نمونۀ مورد مطالعه، از دريچۀ نگاه دانش منظر و اقدامات عملي آن، درصدد است راه‌حلي براي برون‌رفت از وضع كنوني ارائه كند. حياتي كه با ايجاد بستري مناسب جهت تعامل بهينه و حداكثري و تكيه بر آن، از دريچۀ دانش منظر و توجه به در دستور كار قرارگرفتن كيفيتي به نام منظر شهري، سعي در ارتقاي مسائل اجتماعي محيط دارد. اين مهم از طريق مورد توجه قرار دادن اصل تنوعتكثر در جهت تقويت روح اجتماعي مكان و ايجاد فضاهايي در راستاي تقويت ارتباط انسان با محيط و شكستن ساختارهاي صلب و يكنواخت ايجادشده به‌دست خواهد ‌آمد.اين پژوهش به دنبال پاسخ به اين سؤال است كه چگونه مي‌توان با درس‌گرفتن از تجربۀ ده‌سالۀ مسكن مهر و آن‌چه بر معماري اين پروژه گذشته است، با تكيه بر تدوين راهكارهاي منظرين به عنوان يكي از اصلي‌ترين گزينه‌هاي پيش رو جهت برون‌رفت از وضع كنوني و ايجاد شرايط مسكن كلان اجتماعي مطلوب بهره ‌جست؟رويكردي كه با تكيه بر كل‌نگري مدل مفهومي خود را به حل تمام جوانب ابعاد آسيب‌شناسانه معطوف مي‌كند.