معماري و ابعاد آموزش آن بر پايه متون حكمي (با تأكيد بر حفظ هويت ايرانِ اسلامي)

معماري هر سرزمين، نشان هويت آن است. ايران با پيشينه درخشانش در تمدن و گسترش دين اسلام در آن، داراي هويت تاريخي، ايراني، اسلامي قوي است كه لازمه حفظ آن شناخت اصول بنيادي و مباني نظري معماري است. در گذشته، اصول و ارزش‌ها در غالب نظام استاد شاگردي در بستر فرهنگي جامعه منتقل مي‎‌شده است كه امروزه جاي اين آموزش در مدارس معماري خاليست. بهترين راه شناخت آموزش معماري در معماري سنتي مراجعه به بناها و مكتوبات مرتبط با معماري است كه در اين زمينه اثر تدوين شده‌اي كه مستقيماً مرتبط با معماري باشد، به ما ارث نرسيده و اغلب تحقيقات به شكل توصيفي برروي آثار انجام شده است. پژوهش حاضر به دنبال پاسخ اين سؤال است كه پشتوانه‌ علمي و ارزشي معماري سنتي ما چه بوده است؟ چگونه مي‌توان آن را آموزش داد؟ در اين مسير سعي شده با تأكيد بر متون فارسي درجه يك در دوره زماني سده اول تا دوازدهم مباني بنيادي علمي و حكمي (معرفتي) آنان به روش استنادي و در پي آن استنباطي بررسي شود. در اين راستا با مطالعه متون كهن حكمي و فيش‌برداري و استخراج مطالب مرتبط با معماري، مواردي كه از آن‌ها مي‌توان در آموزش معماران آينده استفاده كرد، مورد توجه قرار گرفته است. كتاب‌هاي احصاء العلوم، مجمل الحكمه، گزيده اخوان الصفا، رساله معماريه، فتوت‌نامه بنايان نمونه‌هاي مورد بررسي هستند. يافته‌هاي تحقيق در متون كهن مبين اين است كه معماري با فنون و علوم نظري عملي ديگر نظير رياضيات، هندسه، علم حيل و موسيقي در ارتباط بوده‌ و آموزش معماري همراه با تعاليم اخلاقي و اعتقادي با محور جهان‌بيني توحيدي بوده ‌است. همراه كردن آموزش‌هاي اخلاقي در كنار آموزش‌هاي حرفه‌اي لازمه‌ معماري با هويت در آينده كشورمان است. بازبيني در شرح دروس دانشگاهي رشته معماري و رشته‌هاي مرتبط آن راهكاري براي رسيدن به هدف است.