بررسي نقش هيدرومورفولوژيكي حوضه آبريز رودخانه گاوي در تغذيه سفره آب زيرزميني دشت مهران با استفاده از GIS

آب زيرزميني كه بخشي از چرخه آب را تشكيل مي‌دهد، منبع قابل اطميناني براي تأمين آب مورد نياز انسان محسوب مي‌شود؛ اما اين پديده بر‌خلاف بسياري از پديده‌هاي ديگر، برگشت‌پذير نيست. منطقه مورد مطالعه شامل آبخوان دشت مهران در محدوده حوضه آبريز رودخانه گاوي از حوضه‌هاي آبريز مرزي غرب كشور در جنوب استان ايلام مي‌باشد. اين رودخانه تنها منبع تأمين‌كننده آب‌هاي زيرزميني دشت مهران بوده كه از ارتفاعات كبيركوه سرچشمه مي‌گيرد و پس از عبور از تنگ باجك، وارد دشت مهران شده و سبب تغذيه آبخوان آبرفتي دشت مي‌شود. مطالعه حاضر با هدفِ شناخت و تبيين عوامل ژئومورفولوژي دشت و ارتباط آن‌ها با منابع آب زيرزميني و نيز تهيه نقشه‌هاي كاربردي درجهتِ شناخت و مديريت محيط در اين آبخوان، تدوين شده است. روش استفاده شده در اين پژوهش، روش ميداني و تحليل آماري است. از روش درون‌يابي براي بررسي ژئومورفولوژي منطقه و ارتباط آن با آب‌هاي زيرزميني دشت و ترسيم نقشه‌ها و از روش همبستگي اسپيرمن به‌منظورِ بررسي ارتباط بين اشكال ژئومورفولوژي با پارامتر‌هاي منابع آب استفاده شده است. نتايج نشان‌دهنده اين است كه بين مخروط‌افكنه، مسيل، تپه‌ها و ديگر اشكال ژئومورفولوژي با منابع آب زيرزميني، در سطح 99% رابطه معنادار وجود داشته است. به‌منظورِ بررسي وضعيت كيفي آب زيرزميني دشت مهران، از نقشه هدايت الكتريكي (EC) استفاده شده است. نتايج به‌دست آمده بيانگر اين است كه كيفيت آب زيرزميني در مناطق مختلف دشت، به‌دليلِ تنوع سازنده‌ها و ساختار‌هاي زمين‌شناسي، متفاوت‌اند. حداقل ميزان هدايت الكتريكي يا (Ec) از حاشيه‌هاي جنوبي و شرقي دشت، به‌سمتِ غرب و شمال غرب افزايش يافته و در بخش‌هاي شرقي و جنوب شرقي دشت مقدارpH آب كمتر از 7 و اسيدي بوده است.