ارائه مدل سنجش كارايي سرمايه‌گذاري شركت در بورس اوراق بهادار تهران

هدف: سرمايه‌گذاري كارا مسئوليت‌هاي بسيار مهم مدير شركت است، به‌طوري كه اتخاذ تصميم‌هاي سرمايه‌گذاري، محركي براي جريان‌هاي نقدي آتي و ارزشيابي نهايي شركت است. اگر سرمايه‌گذاري شركت ناكارا باشد، تخصيص منابع شركت به‌شكل بهينه انجام نمي‌شود و بر منافع سهامداران اثرهاي زيان‌باري مي‎گذارد. از اين رو پژوهش حاضر، با هدف مطالعه جنبه‌اي از پيامدهاي اقتصادي سرمايه‌گذاري كارا در ايران، به ارائه مدل سنجش كارايي سرمايه‌گذاري شركت در بورس اوراق بهادار تهران مي‌پردازد. روش: در اين پژوهش عوامل مؤثر بر سرمايه‌گذاري بر اساس تئوري‌ها و پژوهش‌هاي پيشين استخراج شده و هر يك از اين عوامل كه با سرمايه‌گذاري ارتباط تنگاتنگي دارند، براي سنجش كارايي سرمايه‌گذاري بررسي مي‌شوند. خروجي هر يك از مدل‌هاي اوليه، ابتدا از لحاظ قدرت تشخيص درست شركت‌هاي مستعد كم‌سرمايه‌گذاري و بيش‌سرمايه‌گذاري آزمايش مي‌شوند؛ سپس از طريق منشأها و پيامدهاي كارايي و ناكارايي سرمايه‌گذاري بر اساس تئوري‌ها و پژوهش‌هاي پيشين، اعتبارسنجي مي‌شوند. اين فرايند تا زماني ادامه مي‌يابد كه مدل بهينه كارايي سرمايه‌گذاري به دست آيد. يافته‌ها: يافته‌ها نشان داد از بين هجده متغيري كه بررسي شد، فقط پنج متغير رشد فروش، فرصت‌هاي رشد، بازده سالانه سهام سال قبل، سود تقسيمي و سرمايه‌گذاري سال قبل توانستند تغييرات سرمايه‌گذاري سال جاري را بيان كنند و قابليت استفاده براي ارائه مدل سنجش كارايي سرمايه‌گذاري را داشتند. مدل بومي كارايي سرمايه‌گذاري به‌ترتيب از 14/88‌ درصد و 89/92‌ درصد قدرت تشخيص درست شركت‌هاي مستعد بيش‌سرمايه‌گذاري و كم‌سرمايه‌گذاري برخوردار است. به‌علاوه، بر اساس يافته‌ها، هزينه‌هاي نمايندگي بيش‌سرمايه‌گذاري را افزايش مي‎دهد و محدوديت مالي موجب مي‎شود كم‌سرمايه‌گذاري افزايش يابد. همچنين كارايي سرمايه‌گذاري بر ارزش افزوده اقتصادي و ارزش شركت تأثير مثبت دارد. نتيجه‌گيري: بر اساس نتايج، سرمايه‌گذاري در محيط ايران علاوه بر عوامل مشترك با محيط‌هاي اقتصادي خارجي، از عوامل ديگري متأثر است كه مي‌توانند در تبيين كارايي سرمايه‌گذاري مفيد باشند.