چالش‌هاي فرودگاه‌هاي درون‌شهري در بستر توسعۀ كالبدي ـ فضايي شهرها از سامان‌دهي فعاليت تا انتقال كاركرد موردكاوي: فرودگاه مهرآباد تهران و حوزۀ تأثير آن

فرودگاه‌ها در آغاز در زمرۀ كاربري‌هاي جداشده و در حاشيۀ شهرها بودند، ولي به‌مرور و با توسعۀ ادواري شهرها پديده‌اي درون‌بافتي شده‌اند. از اين رو كنشگران محلي در برابر اين پديده با يك تناقض آشكار، يعني تأكيد بر نقش فرودگاه درون‌شهري به دليل موقعيت مكاني مناسب براي جذب مسافر از يك طرف و ضرورت حفاظت از كيفيت زندگي ساكنان پهنه‌هاي هم‌جوار از طرف ديگر، مواجه مي‌شوند. با توجه به چالش مذكور، سؤال اين است كه رويكردهاي اصلي در برخورد با مسائل ناشي از فعاليت فرودگاه‌هاي درون‌شهري كدامند؟ فرودگاه‌هاي درون‌شهري منتقل مي‌شوند يا فعاليت آن‌ها ادامه مي‌يابد؟ در اين پژوهش براي پاسخ به اين پرسش‌ها از روش تحقيق مبتني بر رويكرد كيفي استفاده شده و به اين منظور و براي مطالعۀ موردي، فرودگاه درون‌شهري مهرآباد واقع در جنوب غربي كلان‌شهر تهران انتخاب و حوزۀ تأثير آن (منطقۀ 9) واكاوي گرديده است. با بازخواني تجارب جهاني روشن مي‌شود كه رويكردهاي اصلي مواجهه با مسائل فرودگاه‌هاي درون‌شهري در قالب «تداوم (همزيستي شهر و فرودگاه)»، «تقليل (تعامل شهر و فرودگاه)»، و «انتقالِ فعاليت (تقابل شهر و فرودگاه)» قابل پيگيري هستند. نتايج تجزيه‌وتحليل پژوهشگران تحقيق حاضر پيرامون مسائل اقتصادي، كالبدي‌ـ محيطي، زيست‌محيطي، و مديريتي گوياي اين واقعيت هستند كه ساكنان نواحي اطراف مهرآباد از اين چالش‌ها رنج مي‌برند، به‌علاوه عوايد چشمگيري هم از عملكرد فرودگاه ندارند، درحالي‌كه منفعت غالب ناشي از فرودگاه به كل شهر تهران، منطقۀ شهري، و حتي كشور مي‌رسد. در آخر براي سامان‌دهي، تعديل و حل مسائل حوزۀ تأثير مهرآباد راهكارها و پيشنهادهايي مطرح شده است.