كارايي حل‌كنندگي فسفات سيانوباكتري‌هاي جداسازي‌شده از خاك‌هاي شاليزاري و تأثير آن بر جذب فسفر و عملكرد برنج

فسفر، يكي از عناصر پرمصرف و ضروري براي رشد گياهان مي باشد كه اغلب خاكها ذخاير كافي آن را داشته ولي مقادير قابل استفاده آن براي گياهان بسيار ناچيز است. يكيازروش هاي تأمين فسفرموردنياز برنج در شرايط شاليزار، بهره گيري از سيانوباكتري هاي حل كننده فسفات مي باشد زيرا اغلب سويه هاي اين گروه باكتري، ضمن استقرار مناسب در شرايط غرقابي، توان تثبيت بيولوژيك نيتروژن نيز دارند. در اين تحقيق، پس از جداسازي سيانوباكتري ها از اراضي شاليزاري گيلان، خالص سازي و شناسايي مورفولوژيك و مولكولي (ژن 16S rDNA) جدايه ها، توانايي حل كنندگي فسفات آنها ارزيابي شده و سپس سويه هاي برتر براي كشت گلداني گياه برنج (رقم طارم هاشمي) انتخاب شدند. آزمايش گلداني بصورت فاكتوريل در قالب طرح پايه كاملاً تصادفي با چهار سطح كود نيتروژن (صفر، 0.23، 0.35و 0.46 گرم اوره در گلدان) و هفت سويه سيانوباكتري و تيمار شاهد بدون باكتري در سه تكرار اجرا گرديد. نتايج شناسايي مورفولوژيك و مولكولي، سويه هاي جداسازي شده را در چهار راسته Chroococcales، Oscillatoriales، Nostocales و Stigonematales طبقه بندي نمود. سويه Anabaena sp. GGuCy17 نسبت به بقيه سويه ها بالاترين توان حل كنندگي فسفات (641 ميلي گرم بر ليتر) داشت و بعد از آن سويه Cylendrospermum sp. GGuCy25 (130 ميلي گرم بر ليتر) قرار گرفت. بيشترين عملكرد دانه (15.6 گرم در گلدان)، بيشترين ميزان جذب نيتروژن (14.3 گرم در گلدان) و فسفر (2.08 گرم در گلدان) در تيمار تلقيح شده با سويه Cylindrospermum sp. GGuCy25 حاصل گرديد. اين سويه را مي توان همانند سويه هاي برتر در بهبود رشد و عملكرد برنج بعد از آزمايش در شرايط شاليزار در توليد كود زيستي سيانوباكتري پيشنهاد نمود.