عنوان مقاله :
كاربرد مدل تصميم گيري چندمعياره در رتبه بندي كيفي رودخانه ها در زمان رهاسازي بچه ماهي سفيد Ruitilus Frissi kutum (مطالعه موردي سواحل ايراني درياي خزر)
پديد آورندگان :
باقري ، سامره دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان - دانشكده شيلات و محيط زيست - گروه شيلات , قرباني ، رسول دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان - دانشكده شيلات و محيط زيست - گروه شيلات , فضلي ، حسن ﭘﮋﻭﻫﺸﮑﺪﻩ ﺍﮐﻮﻟﻮﮊﻱ ﺩﺭﻳﺎﻱ ﺧﺰﺭ , سلمان ماهيني ، عبدالرسول دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان - دانشكده شيلات و محيط زيست - گروه شيلات , حسيني ، عباس دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان - دانشكده شيلات و محيط زيست - گروه شيلات
كليدواژه :
تصميم گيري چندمعياره , رتبه بندي , شاخص فيزيكوشيميايي , ماهي سفيد , درياي خزر
چكيده فارسي :
با توجه به اهميتي كه منابع آب سطحي از نظر توليد مواد غذايي مورد نياز جامعه، دارند، بايد مديريت آگاهانه اي را بر رودخانه ها در راستاي توسعه پايدار اعمال نمود، تا علاوه بر حفاظت منابع آبي، محيطي مناسب جهت زيست انواع آبزيان را نيز فراهم نمود. اكثر رودخانه هاي سواحل ايراني درياي خزر در گذشته، مكان تكثير طبيعي ماهي سفيد بوده، ولي در حال حاضر به دلايل مختلف، فقط برخي از اين رودخانه ها از محله اي اصلي مهاجرت بهاره ماهيان در سواحل ايراني درياي خزر ميباشند. بنابراين اين تحقيق با هدف بررسي تغييرات كمي برخي از فاكتور مهم فيزيكوشيميايي از قبيل كلر، سديم، كلسيم، پتاسيم، اسيديته، هدايت الكتريكي، سولفات، منيزيم و كل املاح محلول، در طي دوره زماني ده ساله از سال 2831 تا 2832 در مصب رودخانه هاي مهم حاشيه جنوبي درياي خزر و شناسايي مناسبترين رودخانه جهت رهاسازي بچه ماهيان سفيد صورت پذيرفت. در اين راستا مهمترين فاكتورهاي محيطي موثر بر رهاسازي بچه ماهيان با استفاده از روش دلفي و تعيين درجه ارجحيت فاكتورها با استفاده از روش AHP صورت پذيرفت. سپس رودخانه ها با استفاده از روش تصميم گيري چندمعياره مورد ارزيابي قرار گرفتند، به طوريكه در گروه جبراني مدل هاي تصميم گيري چندصفتي، از زيرگروه نمره گذاري و امتيازدهي، روش مجموع ساده وزني مورد استفاده قرار گرفت و جهت رسيدن به يك اجماع كلي از روش ميانگين رتبه ها استفاده گرديد. نتايج بررسي نشان داد كه به طوركلي مصب رودخانه ها از نظر فاكتورهاي فيزيكوشيميايي در معرض تغييرات زيادي قرار دارند. همچنين نتايج نشان داد كه در بين روخانه هاي مورد بررسي، رودخانه گرگان رود، تجن و سفيدرود آلوده ترين و رودخانه چشمه كيله، خاله سرا و خش كرود بهترين رودخانه جهت رهاسازي بچه ماهان سفيد در حاشيه جنوبي درياي خزر شناخته شدند.
عنوان نشريه :
محيط زيست جانوري