تعيين الگوي كشت محصولات زراعي همسو با كشاورزي پايدار با رويكرد برنامه‏ريزي كسري خطي چند هدفي (مطالعه موردي: شهرستان اردبيل)

بخش كشاورزي نقش مهمي در اقتصاد ملي، اشتغال‏زايي و تأمين غذاي افراد جوامع مختلف دارد. در طول دهه‏هاي اخير، رشد روزافزون جمعيت و لزوم تأمين امنيت غذايي، سبب افزايش فشار بر منابع طبيعي به خصوص در كشورهاي در حال توسعه شده است. بنابراين، لازم است از منابع توليد در اين بخش به بهترين شيوه‏‎ي ممكن استفاده شود تا ضمن كاهش مصرف اين منابع، سودآوري و رفاه كشاورزان نيز افزايش يابد. شهرستان اردبيل به عنوان يكي از قطبهاي كشاورزي استان اردبيل در وضعيت ناپايداري به لحاظ شاخصهاي زيست محيطي نظير ميزان مصرف آب و كودها و سموم شيميايي قرار دارد. از اين رو در اين مطالعه با استفاده از داده‏هاي مقطعي سال زراعي 95-1394 و بكارگيري رويكرد برنامه‏ريزي كسري با اهداف چندگانه، سطح بهينه توليد محصولات زراعي همسو با كشاورزي پايدار تعيين و با الگوي كشت فعلي منطقه مقايسه شد. اطلاعات مورد نياز اين پژوهش با استفاده سالنامه‏هاي آماري سازمان جهاد كشاورزي شهرستان اردبيل جمع‏آوري شد. نتايج نشان داد كه به‌منظور تحقق برخي اهداف پايداري نظير كاهش مصرف نهاده‏هاي شيميايي و آب لازم است در كوتاه مدت از بخشي از درآمد ناخالص كل توليدات كشاورزي چشم‏پوشي شود، وليكن با در نظر گرفتن هزينه‏هاي غيرمستقيم زيادي كه عدم رعايت اصول پايداري بر جامعه و محيط كشاورزي تحميل مي‏كند، اين كاهش در درآمد ناخالص كشاورزان قابل توجيه خواهد بود.