ارزيابي عملكرد كمي و برخي خصوصيات فيزيكي خاك در تناوب سه ساله كشت مخلوط ماشك علوفه‌اي (Vicia sativa) – جو خرم در شرايط ديم

به منظور تعيين تركيب مناسب كشت مخلوط ماشك علوفه‌اي و جو از نظر حصول عملكرد كمي و نيز تاثير بر متغيرهاي فيزيكي خاك، پژوهشي سه ساله (1390-1393) در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار، در ايستگاه تحقيقات كشاورزي ديم گچساران انجام شد. تيمارها شامل نسبت‌هاي مختلف كشت مخلوط ماشك و جو شامل 75 درصد ماشك + 25 درصد جو، 50 درصد ماشك + 50 درصد جو، 25 درصد ماشك + 75 درصد جو و كشت خالص هر يك از دو گونه بودند. نتايج نشان داد كه بيشترين عملكرد علوفه‌تر، علوفه خشك و عملكرد دانه از تيمار كشت خالص جو و پس از آن، كشت مخلوط 25 درصد ماشك + 75 درصد جو به‌دست آمدند. به طوري كه اين مقادير براي كشت خالص جو، به‌ترتيب برابر با 17.2، 5.9 و 3.5 تن در هكتار و براي تيمار كشت مخلوط 25 درصد ماشك + 75 درصد جو 15.5، 4.9 و 2.5 تن در هكتار بودند. بالاترين نسبت برابري زمين نيز از كشت مخلوط 25 درصد ماشك + 75 درصد جو با 1.03 به‌دست آمد كه نشانگر افزايش سه درصدي عملكرد كشت مخلوط ماشك و جو نسبت به كشت خالص آن‌هاست. از لحاظ درصد رطوبت وزني خاك، اختلاف معني‌داري بين تيمارها وجود نداشت. در حالي كه الگوهاي مختلف كشت مخلوط به سبب وجود تناوب جو و علوفه و بهبود شرايط خاك در هر سه عمق نمونه‌برداري (10-0، 20-10 و 30-20 سانتي‌متر)، جرم مخصوص ظاهري خاك را نسبت به قبل از اجراي تحقيق، كاهش دادند. در مجموع، كشت مخلوط جو و ماشك با نسبت 75 به 25 درصد به دليل تاثير مثبت بر كاهش وزن مخصوص ظاهري خاك در بلندمدت و نيز حصول عملكرد علوفه مشابه با كشت خالص جو و متنوع نمودن توليدات كشاورزي، براي منطقه گچساران قابل توصيه مي باشد.