تاثير محلول‏پاشي مواد آلي بر برخي خصوصيات كمي و كيفي رازيانه (Foeniculum vulgar L.) در سطوح مختلف آبياري

به‏منظور بررسي اثر محلول‏پاشي ساليسيليك اسيد، اسپرميدين و متانول بر عملكرد، اجزاي عملكرد، محتوي پرولين و كميت و كيفيت اسانس گياه رازيانه در سطوح مختلف آبياري، آزمايشي به صورت كرت هاي خرد شده در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي مركز آموزش عالي بردسير در سال زراعي 1396-1395 اجرا شد. تيمارهاي آزمايش شامل سطوح مختلف كم آبياري شامل 25، 50 و 90 درصد ظرفيت زراعي، به عنوان عامل اصلي و محلول‏پاشي ساليسيليك اسيد با غلظت يك ميلي‏مولار، اسپرميدين با غلظت 0.2 ميلي‏مولار و متانول با غلظت 30 درصد حجمي به عنوان عامل فرعي بود. نتايج نشان داد افزايش سطوح تنش خشكي، منجر به افزايش معني‏دار درصد اسانس و محتوي پرولين، و كاهش معني‏دار ديگر صفات مورد بررسي شد. بيشترين درصد اسانس (2.86) در آبياري 25 درصد ظرفيت زراعي و كمترين آن (1.84 درصد) در 90 درصد ظرفيت زراعي بدست آمد. به استثناي درصد اسانس، كليه صفات مورد بررسي تحت تاثير تيمار محلول‏پاشي (P≤0.01) قرار گرفتند. برهمكنش دو تيمار بر تعداد شاخه فرعي، تعداد چتر در بوته، تعداد دانه در چتر، وزن هزار دانه، عملكرد بيولوژيك، عملكرد دانه، عملكرد اسانس و ميزان پرولين معني‏دار بود. نتايج نشان داد در آبياري 90 درصد ظرفيت زراعي بيشترين عملكرد دانه (1081 كيلوگرم در هكتار)، عملكرد بيولوژيك (5413 كيلوگرم در هكتار)، عملكرد اسانس (20.65 كيلوگرم در هكتار) و ميزان پرولين (32.87 ميكرومول) با محلول‏پاشي متانول حاصل شد. در حاليكه، در سطوح 50 و 25 درصد ظرفيت زراعي، بيشترين مقدار اين صفات در محلول‏پاشي ساليسيليك اسيد بدست آمد. در كليه صفات، اختلاف معني‏داري بين محلول‏پاشي اسپرميدين و عدم محلول‏پاشي در سطوح مختلف آبياري مشاهده نشد. بطور كلي، نتايج تاييد نمود كه محلول‏پاشي متانول براي شرايط عدم تنش مفيد بوده و محلول‏پاشي ساليسيليك اسيد بخوبي توانست اثرات منفي تنش خشكي بر رازيانه را تعديل نمايد.