اثر تنش خشكي و كشت تأخيري بر عملكرد دانه، روغن و تركيب اسيدهاي چرب ارقام كلزا

به منظور بررسي اثر تنش خشكي و كشت تأخيري بر عملكرد دانه، روغن و تركيب اسيدهاي چرب دانه در ارقام پاييزه كلزا، آزمايشي به صورت فاكتوريل اسپليت ‌پلات در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در دو سال زراعي 951393 در مزرعه تحقيقاتي موسسه تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر كرج اجرا گرديد. تيمارهاي مورد بررسي شامل تاريخ كاشت در دو سطح شامل20 مهر (كشت معمول) و 5 آبان (كشت تأخيري)، آبياري در دو سطح شامل آبياري كامل (شاهد) و تنش خشكي (قطع آبياري از مرحله خورجين‌دهي) و نيز ارقام و هيبريدهاي پاييزه كلزا شامل Neptune, Elvise, Okapi, Tassilo, GKH0224, GKH2624, GKH3705 بودند. نتايج نشان داد كه با قطع آبياري در مرحله خورجين دهي، عملكرد دانه، عملكرد روغن، تعداد دانه در خورجين، تعداد خورجين در بوته، محتواي كلروفيل، ميزان اولئيك‌اسيد و لينولئيك‌اسيد كاهش ولي ميزان اسيد چرب اروسيك واسيد‌پالمتيك افزايش يافت. بيشترين عملكرد دانه (5354 كيلوگرم در هكتار) و عملكرد روغن (2443 كيلوگرم در هكتار) در شرايط آبياري كامل و تاريخ كاشت معمول و كمترين در شرايط قطع آبياري در مرحله خورجين‌دهي و كشت تأخيري به‌د‌ست آمد. بيشترين ميزان اسيد‌پالمتيك در كشت تأخيري در رقم GKH3705 در شرايط قطع آبياري در مرحله خورجين‌دهي و كمترين آن در تاريخ كاشت معمول، رقم Neptune در شرايط آبياري كامل به‌دست آمد. از نظر تعداد دانه در خورجين، عملكرد روغن، ميزان اسيدهاي چرب اولئيك و لينولئيك و محتواي كلروفيل، رقم GKH3705 مناسب‌ترين رقم بود. با توجه به نتايج، در تاريخ كاشت تأخيري، رقم GKH3705 در شرايط آبياري كامل و تنش خشكي توصيه مي شود.