تأثير بسترهاي كشت و همزيستي قارچ ميكوريزا بر عملكرد برگ، درصد كلونيزاسيون ريشه و برخي از ويژگي هاي ريشه استويا در سيستم كشت بدون خاك

گياه استويا (Stevia rebaudiana) به عنوان منبعي براي تركيبات شيرين كننده ي قوي، طبيعي و بي كالري است كه در صنعت و داروسازي كاربرد دارد و افزايش توليد بيوماس به منظور عصاره گيري از تركيبات شيرين كننده ي آن اهميت به سزايي دارد. به منظور مطالعه اثر قارچ ميكوريزا بر برخي از ويژگي هاي ريشه گياه استويا، آزمايشي به صورت فاكتوريل بر پايه بلوك هاي كامل تصادفي با چهار تكرار در گلخانه دانشگاه محقق اردبيلي در سال 1393 به اجرا در آمد. فاكتور اول در دوسطح شامل محلول غذايي ايما آنجل و نوولا ، فاكتور دوم در سه سطح شامل بسترهاي كشت خاك برگ، ورمي كمپوست و بيولان (پيت+پرليت) و فاكتور سوم در دوسطح شامل تلقيح گياه با قارچ ميكوريزا و شاهد بود.اثرات ساده بسترهاي كشت مختلف، محلول هاي غذايي بر طول ريشه هاي ميكوريزايي معني دار شد. همچنين اثرات ساده و متقابل تيمارهاي مورد بررسي بر كلونيزاسيون ريشه، وزن خشك ريشه هاي ميكوريزايي، سطح ريشه، وزن خشك برگ و حجم ريشه معني دار بود. نتايج نشان داد بيشترين درصد كلونيزاسيون ريشه با ميكوريزا مربوط به محلول نوولا و بستر كشت  ورمي كمپوست، بيشترين طول ريشه هاي ميكوريزايي و وزن خشك ريشه هاي ميكوريزايي مربوط به محلول ايما آنجل و بستر كشت ورمي كمپوست بود. بيشترين وزن خشك  برگ، حجم ريشه، سطح ريشه و طول ريشه مربوط به محلول نوولا در بستر كشت ورمي كمپوست تحت شرايط تلقيح با ميكوريزا بود. بيشترين وزن خشك ريشه، مربوط به محلول ايما آنجل در بستر كشت ورمي كمپوست (تحت شرايط تلقيح با ميكوريزا) ديده شد. با توجه به نتايج به دست آمده از اين آزمايش، بستر كشت ورمي كمپوست و تلقيح با قارچ ميكوريز در تيمارهايي كه با محلول غذايي نوولا تغذيه شده بودند، باعث افزايش عملكرد برگ و برخي خصوصيات مربوط به ريشه شد.