معرفي كانسار مس ماري بعنوان يك ذخيره چينه كران نوع مانتو در زون طارم، شمال غرب ايران

كانسار مس ماري در شمال غرب ايران و در منطقه طارم در شمال زنجان واقع شده است. اين كاني سازي از نوع چينه كران و سنگ درونگير آن، تراكي آندزيت مگا پورفيري به سن ائوسن است. سولفيدهاي اصلي مس شامل بورنيت، كالكوسيت و كالكوپيريت عمدتا همراه با پيريت مي باشند. بافت هاي موجود در كاني سازي شامل پركننده فضاي خالي، دانه پراكنده، رگه- رگچه اي و جانشيني است. سنگ‌هاي آتشفشاني محدوده مورد مطالعه بيشتر داراي تركيب حدواسط تا اسيدي با سرشت شوشونيتي و پتاسيم بالا بوده و يك محيط كششي ريفتي درون كماني را نشان مي دهند. دگرساني هاي كربناتي، كلريتي، اپيدوتي و سريسيتي در سنگ ميزبان ديده مي شوند. فراواني مس و نقره در تراكي آندزيت مگاپورفيري سالم به ترتيب تا 3200 و 216 قسمت در ميليون مي باشد. بر اساس ويژگي‌هاي اساسي توده كانه دار ماري از جمله محيط تكتونيكي، سنگ دربرگيرنده، حالت چينه كران، كاني‌شناسي، محتواي فلزي و دگرساني و مقايسه اين ويژگي ها با ذخاير مس تيپ مانتو (Manto- type)، كانسار مس ماري مي‌تواند به عنوان يك ذخيره مس تيپ مانتو در شمال غرب ايران معرفي شود. همانند ساير كانسارهاي مشابه اين تيپ در دنيا، سه مرحله اصلي براي كاني سازي در كانسار ماري مي توان در نظر گرفت. مرحله اول شامل فعاليت آتشفشاني زيردريائي و فوران گدازه تراكي آندزيت مگا پورفيري به همراه دگرساني ناحيه اي پروپيليتي مي باشد. در مرحله دوم، دياژنز اوليه و فعاليت ميكروارگانيسم هاي احياكننده سولفات باعث تشكيل پيريت هم به صورت پركننده فضاي خالي و هم به صورت دانه پراكنده در واحد تراكي آندزيتي ميزبان شده است. نهايتاً در مرحله سوم، افزايش ضخامت رسوبات، فرونشست حوضه و دياژنز تدفيني به همراه ورود سيالات غني از مس به داخل واحد ميزبان احيايي موجب جانشيني سولفيدهاي مس به جاي پيريت هاي اوليه و كاني زايي در كانسار ماري شده است.