تعيين توان اكولوژيك كاربري‌ها بر پايه واحدهاي عكس‌العمل هيدرولوژيكي و ارزيابي آسيب‌پذيري جهت بهره‌برداري پايدار حوزه آبخيز جنگلي (مطالعه موردي: حوزۀ‌ آبخيز ذيلكي‌رود گيلان)

اين مطالعه با هدف ارائه مدل توان اكولوژيكي ويژه چند عامله بر پايه عوامل اكولوژيك واحد‌هاي عكس‌العمل هيدرولوژيكي جهت تعيين توان اكولوژيك كاربري‌هاي مختلف در حوزه آبخيز جنگلداري 23 ذيلكي‌رود گيلان انجام شد. ابتدا با ArcSWAT تعداد 608 واحد عكس‌العمل هيدرولوژيكي در قالب 39197 پلي گون مستقل از هم در حوزه ذيلكي‌رود بدست آمد. سپس با سنجش واحد‌هاي عكس‌العمل هيدرولوژيكي با مدل‌هاي ويژه توان اكولوژيك، بازدهي زمين‌هاي حوزه از نظر توليد، آسيب‌پذيري كيفي و نيازمندي‌هاي مديريت سنجش شد. در گام بعدي آسيب‌پذيري نهايي واحد‌هاي عكس‌العمل هيدرولوژيكي در مقابل تخريب ناشي از بهره‌برداري با شاخص‌هاي هيدرولوژيكي سنجش شد. براي ارزيابي شاخص‌هاي هيدرولوژيكي، با اجراي مدل SWAT و واسنجي و تحليل حساسيت، پارامترهاي موثر در شبيه‌سازي رواناب و رسوب را بدست آورده و در هر واحد عكس‌العمل هيدرولوژيكي مقدار كمي شاخص‌هاي هيدرولوژيكي برآورد شد و واحد‌هاي عكس‌العمل هيدرولوژيكي داراي توان توليد و بهره‌برداري خارج از حد مجاز شاخص، به كاربري‌ حفاظتي و حمايتي تغيير يافتند. به‌طوري‌كه كاربري‌هاي توان 1 جنگلداري و توان 1 اكوتوريسم متمركز بدون تغيير مساحت، كاربري‌هاي توان 2، 3 و 4 جنگلداري و توان 2 اكوتوريسم متمركز كاهش سطح پيدا كردند و كاربري كاركرد حفاظتي و حمايتي با مساحت 14083 هكتار افزايش سطح داشتند. از آنجا كه فاكتورهاي شيب، خاك و كاربري ‌اراضي بيشترين تنوع را در سطح منطقه داشتند و بيشترين محدوديت را سبب مي‌شوند، بنابراين استفاده از واحد‌هاي عكس‌العمل هيدرولوژيكي براي طبقه‌بندي توان اكولوژيك كاربري‌ها و شبيه سازي پارامترهاي مديريتي، امكان ارزيابي آسيب‌پذيري كاربري را بصورت كمي فراهم كرده و ابزار مناسبي براي ارزيابي توان سرزمين است.