تأثير باكتري سودوموناس فلورسنس در بهبود صفات ريختي نهال زربين تحت تنش كم‌آبي

زربين درختي زينتي، مناسب براي بادشكن و حفاظت خاك و منبعي براي توليد چوب است كه بخش وسيعي از توليد نهالستان‌هاي كشور را شامل مي‌شود. با توجه به چشم‌انداز محدوديت منابع آب، هدف اين تحقيق، بررسي اثر ريزوباكتر سودوموناس فلورسنس بر رشد و زنده‌ماني نهال‌هاي سرو زربين در شرايط كم‌آبي بوده است. آزمايش با چهار دور آبياري (3، 6، 9 و 12‌روزه) و دو سطح ريزوباكتر (تلقيح و عدم تلقيح) به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك كامل تصادفي با سه تكرار انجام گرفت. براي تعيين مقدار آب آبياري، ظرفيت زراعي خاك مشخص و كسري آب تا سطح رطوبت مورد نظر پس از توزين گلدان‌ها در اختيار گياه قرار داده شد. نهال‌ها در شديدترين دورۀ كم‌آبي (آبياري 12‌روزه) داراي زنده‌ماني بيش از 95 درصد بودند. با افزايش خشكي از دورۀ 3 تا 12‌روزه، رويش‌هاي طولي و قطري به‌ترتيب 52.6 و 49.6 درصد كاهش يافتند، اما تلقيح ريزوباكتر به‌ترتيب سبب افزايش 14.7 و 14.3 درصدي آنها شد. صرف‌نظر از تنش كم‌آبي، نهال‌هاي تلقيح‌شده، 23.2 درصد زي‌تودۀ ريشۀ بيشتري نسبت به نهال‌هاي تلقيح‌نشده داشتند. زي‌تودۀ اندام هوايي، زي‌تودۀ كل و شاخص كيفيت نهال در كم‌آبي 9 و 12‌روزه و حجم ريشه در كم‌آبي 12‌روزه كاهش يافت، اما تلقيح به‌ترتيب، سبب افزايش 13.9، 16.8 و 20.1 و 25.3 درصدي اين صفات شد. كم‌آبي موجب كاهش صفات رويشي نهال شد، اما تلقيح باكتري سودوموناس فلورسنس حتي در تنش‌هاي كم‌آبي شديد مي‌تواند به‌عنوان كود بيولوژيك سبب بهبود رشد و كيفيت صفات ريختي نهال شود. براي توليد نهال مطلوب زربين، در برخي نهالستان‌هاي كشور كه با محدوديت آب مواجه‌اند استفاده از اين باكتري را مي‌توان راهكاري مفيد تلقي كرد.