مكان‌يابي استفاده از سامانه‌‌ي روشنايي در جاده‌ها برمبناي برنامه‌ريزي خطي (مطالعه موردي: راه‌هاي اصلي استان آذربايجان شرقي)

بحث ايمني يكي از بخش هاي مهندسي ترافيك و تأمين روشنايي جاده ها يكي از مهم ترين مسائل مربوط به حفظ ايمني راه هاست كه هدف از ايجاد آن دستيابي به حدي از قابليت ديد براي رانندگان است به طوري كه ديد سريع، دقيق و راحت امكان پذير باشد. روشنايي با تقويت ديد راننده مي تواند از برخي از تصادفات ناشي از ترافيك جاده اي در شب جلوگيري كند. در اين مقاله از روش برنامه ريزي خطي به‌منظور مكان يابي و استفاده بهينه از سامانه روشنايي در محورهاي اهر – تبريز، سراب – بستان آباد و مراغه هشترود استفاده‌شده است. مدلي بر پايه بيشينه كردن نسبت سود به هزينه طراحي شد. سود، مبلغ صرفه جويي شده در اثر كاهش تصادفات در صورت استفاده از سامانه روشنايي در قطعات مختلف محورهاي موردمطالعه است كه براي محاسبه آن هزينه متوسط تقريبي يك تصادف فوتي و جرحي در كشور محاسبه‌شد. همچنين هزينه، مبلغ موردنياز براي نصب سامانه روشنايي در قطعات مختلف تعريف گرديد. محدوديت تعيين‌شده براي اين مدل، بودجه اختصاص‌يافته به منظور نصب سامانه هاي روشنايي (با فرض مبلغ 1.1 و 2.2 ميليارد تومان و 550 ميليون تومان) است. به‌منظور تجزيه‌وتحليل مدل از نرم افزارWinQSB2استفاده شد تا مقاطع بهينه براي نصب سامانه روشنايي به‌دست آيند. بر اساس اين تحقيق كيلومتراژهاي 500+44 تا 500+45 و 500+54 تا 500+55 محور اهر – تبريز با نسبت سود به هزينه 8.26 و 8.07 در تمام سناريوهاي بودجه و قطعه بندي در صدر ساير قطعات به عنوان مقاطع بهينه مشخص گرديدند. كيلومتراژ 500+09 تا 500+10 از محور مراغه – هشترود با نسبت سود  به هزينه 5.13 نيز در رده بعدي قرار گرفت.