بررسي كوتيلدون در تعدادي از جورپايان خشكي زي (Crustaceae: Isopoda) در ايران

تكامل جورپايان خشكي زي براي زيستن روي خشكي نيازمند سازش هاي ريختي، تشريحي و فيزيولوژيك بسياري بود. وجود كيسه پرورشي يا مارسوپيوم در ماده هاي باردار ازجمله مهم ترين ويژگي هايي بود كه امكان سكونت در زيستگاه هاي خشك را براي اين گروه فراهم كرد. كوتيلدون ها ساختارهايي تخصص يافته مي باشند كه در داخل مارسوپيوم جورپايان خشكي زي پيشرفته وجود دارند. اين اندام ها در ترشح مايع مارسوپيومي، تغذيه و تأمين اكسيژن براي فرزندان درون كيسه پرورشي نقش دارند. در اين پژوهش كوتيلدون ها در هفت گونه از جورپايان خشكي زي شامل گونه هاي Protracheoniscus major، Mongoloniscus persicus، Hemilepistus elongatus، Porcellionides pruinosus، Agabiformius lentus،Porcellio evansi  وPorcellio mehrdadi، از نظر شكل، اندازه، تعداد و آرايش مورد بررسي قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه شكل كوتيلدون ها در همه گونه ها يكسان و مخروطي بود. در تمام گونه ها به جز P. major، چهار كوتيلدون و با آرايش يكي در هر يك از بندهاي دوم تا پنجم وجود داشت درحالي كه در اين گونه، 12 كوتيلدون و با آرايش سه كوتيلدون در هر يك از بندهاي دوم تا پنجم وجود داشت.