تحليل آماره ها و بي هنجاري هاي بارش در دوره سرد به منظور درك اثر تغيير اقليم بر مناطق مختلف ايران (1951-2010)

بررسي رفتار بارش در بعد مكاني – زماني و تعيين آستانه هاي تحمل مناطق مختلف جغرافيايي با توجه به پوشش گياهي، زندگي جانوري و فعاليت هاي انساني، از ضروريات هر گونه تصميم گيري در محيط است. بدين منظور، داده هاي بارش 27 ايستگاه همديدي در دوره 60 ساله از سازمان هواشناسي دريافت و پس از بررسي كيفي داده ها توزيع زماني و مكاني ميانگين، ضريب تغييرات، چولگي و توزيع احتمال تجربي 20% بيشينه و كمينه ماهانه و فصلي پاييز و زمستان، براي يك دوره 60 ساله (2010-1951)، دو دوره 30 ساله (11951-1980)،(1981-2010) و دو دوره 10 ساله (2010-2001)، (1951-1960)محاسبه با استفاده از سيستم اطلاعات جغرافيايي(GIS) پهنه بندي شد. بررسي ها نشان مي دهد، بجز سواحل درياي كاسپين، تغييرات كمي بين الگوهاي پاييز و زمستان وجود دارد. ميانگين بارش از مناطق مياني سواحل جنوبي كاسپين به سوي غرب و شرق كاهش يافته است. در ديگر نواحي كشور، تغييرات مكاني و زماني بارش در فصل پاييز بسيار زياد و از شمال بسوي جنوب با كاهش ميانگين و افزايش ضريب تغييرات و چولگي همراه است. در زمستان ضمن حفظ الگوي پاييز، ميانگين بارش افزايش و ضريب تغييرات كاهش مي يابد. ميانگين بارش 30 ساله دوم و 10 ساله آخر زمستان، نسبت به دوره هاي 30 و 10 ساله اول و نيز دوره 60 ساله در اغلب ايستگاه ها كاهش داشته است كه با نتايج آزمون من كندال تطابق دارد. بررسي20 درصد حد كمينه و بيشينه بارش فصلي نشان مي دهد كه از شدت و گستره عملكرد سامانه هاي بارشي فراگير فصل زمستان در دوره 30 ساله دوم كاسته شده است. همچنين فراوني و شدت خشكسالي فصل پائيز در 30 سال دوم و 10 سال آخر بيشتر شده است. بيشترين كاهش در بخش غربي و شرقي ساحل كاسپين و در شمال غرب رخ داده است كه با توجه به زمينه هاي فعاليت و تمركز جمعيت، توجه ويژه مديران را مي طلبد.