تحليل همبستگي مكاني و زماني بين بخار آب قابل بارش سنجنده AIRS و داده هاي 29 ايستگاه سينوپتيك ايران

بخار آب قابل بارش (PWV) يكي از كميت هاي مهم در هواشناسي و تغييرات اقليم است. شيدسنج خورشيدي، سنجنده AIRS و راديوسوندها ابزارهايي هستند كه PWV را از سطح، فضا و داخل جو زمين اندازه گيري مي كنند. در اين مقاله از داده هاي PWV اندازه گيري شده با شيدسنج خورشيدي دانشگاه تحصيلات تكميلي زنجان، سنجنده AIRS و داده هاي ايستگاه هاي سينوپتيك شامل دما، دماي نقطه شبنم، فشار و رطوبت نسبي 29 ايستگاه سينوپتيك ايران استفاده شده است. داده هاي شيدسنج خورشيدي دربازه اندازه گيري دسامبر 2009 تا دسامبر 2013 و داده هاي سنجنده AIRS و 29 ايستگاه سينوپتيك از سپتامبر 2002 تا دسامبر 2015 مي باشد. براي اعتبارسنجي داده هاي سنجنده AIRS از اندازه گيري هاي شيدسنج خورشيدي استفاده شد كه همبستگي 90 بين آنها بدست آمد. ميانگين PWV اندازه گيري شده با شيدسنج خورشيدي و سنجنده AIRS به ترتيب برابر 9/8 و 10/8 ميلي متر است. مقدار PWV بيشترين مقدار را در سواحل درياي عمان، خليج فارس و درياي خزر دارد و كمترين مقدار آن در داخل ايران و در بالاي رشته كوهاي زاگرس مي باشد. ميانگين همبستگي PWV و دما، دماي نقطه شبنم، فشار و رطوبت نسبي به ترتيب 73، 74، 40 - و 30 – درصد بدست آمد. نقشه همبستگي دما و PWV يك روند افزايشي با عرض جغرافيايي را نشان مي دهند كه به ازاي افزايش هر درجه در عرض جغرافيايي 2/8 درصد همبستگي افزايش مي يابد.