تحليلي بر آسيب‌شناسي فضايي از ساختار كالبدي و بافت اجتماعي شهر با رويكرد پدافند غيرعامل مورد پژوهي: منطقه شش كلانشهر تهران

لزوم به كارگيري اصول و معيارهاي پدافند غيرعامل در برنامه ها و طرح هاي شهري در چارچوب مكانيابي كاربري ها، مقاوم سازي بناها و آموزش و افزايش تاب آوري داراي اهميت است. رعايت اين اصول و معيارها موجب كاهش آسيب پذيري شهروندان و شهر نسبت به تهديدات امنيتي و نظامي خواهد شد. لذا اين پژوهش به دنبال ارزيابي آسيب شناسي فضايي از ساختار كالبدي و بافت اجتماعي منطقه شش با رويكرد پدافند غيرعامل براساس اصول و مهم ترين مبحث آن آموزش شهروندي است. از اين رو اين پژوهش منطقه منطقه شش كلانشهر تهران، به دليل وجود كاربري هاي مهم و حساس با كاركرد منطقه اي و فرا منطقه اي به عنوان محدوده پژوهش انتخاب كرده است. جهت سنجش آسيب شناسي ساختار كالبدي از مدل تحليل سلسله مراتبي AHP استفاده شده است. به منظور سنجش آسيب شناسي بافت اجتماعي منطقه با بهره گيري از نمونه گيري خوشه اي – فضايي، سه محله در سطح منطقه انتخاب و سپس نگارندگان با استفاده از روش تحقيق پيمايشي اقدام به جمع آوري نظرات و ديدگاه هاي ساكنان محلات نموده است. روش تعيين حجم جامعه نمونه براساس فرمول كوكران صورت گرفته است. نتايج پژوهش گويايي آن است كه آسيب پذيري منطقه از لحاظ ساختار كالبدي متوسطه و رو به پايين قرار دارد. علاوه بر آن آسيب پذيري بافت اجتماعي منطقه نيز بالاتر از حد متوسط است. در نهايت عوامل موثر بر آسيب پذيري ساختار كالبدي و بافت اجتماعي مورد بررسي قرار گرفت كه براساس آن مي توان بيان داشت كه شاخص تراكم جمعيتي و ساختماني به عنوان عوامل موثر بر آسيب پذيري براساس نظر كارشناسان مطرح مي باشد. افزون بر آن مشخص گرديد كه شاخص هاي آموزش و آگاهي، تاب آوري در مقابل وقوع تهديدات امنيتي – نظامي، مهارت ها و تخصص به ترتيب بر آسيب پذيري بافت اجتماعي منطقه موثر هستند.