تحليل آمار فضايي خشكسالي در ايران

خشكسالي يكي از وقايع محيطي و بخش جدايي ناپذير نوسـانات اقليمي است. اين پديده از ويژگيهاي اصلي و تكرار شـونده ي اقلـيم هاي مختلف به شمار مي رود. آگاهي از رفتار مكاني- زماني بارش در برنامه‌ريزي‌هاي محيطي سرزمين مؤثر است. روش‌‌هاي آمار فضايي امكاناتي را فراهم مي‌سازد كه با استفاده از آنها، الگوهاي فضايي متغيرهاي تصادفي مانند بارش را تحليل كرد. در اين پژوهش با استفاده از داده‌هاي بارندگي 84 ايستگاه منتخب سينوپتيك در بازه زماني 30 ساله (1985 تا 2014) در ايران، به بررسي و تحليل فضايي خشكسالي پرداخته‌شده است. ابتدا با استفاده از مقادير SPI (مقياسهاي زماني 3 ، 6، 12، 24 و 48 ماهه)، دوره‌هاي خشكسالي و ترسالي منطقه شناسايي شدند و با استفاده از افزونه Geostatistic Analyst اقدام به پهنه‌بندي خشكسالي با روش هاي درونيابي شد. به‌منظور تبيين الگوي حاكم بر خشكسالي در ايران از آماره موران استفاده شد. نتايج شاخص موران در مورد خشكسالي نشان داد كه مقادير مربوط به سال‌هاي مختلف در طول دوره آماري داراي ضريب مثبت و نزديك به يك مي باشند كه نشان دهنده ي اين است كه داده هاي شاخص خشكسالي SPI داراي خودهمبستگي فضايي و داراي الگوي خوشه اي مي باشد. همچنين نتايج حاصل از مقادير امتياز استاندارد Z و مقدار P-Value، خوشه اي بودن توزيع فضايي خشكسالي را مورد تائيد قرارداد.