اثرات اسانس مرزنگوش، شاه‌اسپرم، گندواش، رازيانه و كاج بر جوجه هاي گوشتي: اثرات ضدباكتريايي InVitro و عملكرد، مورفولوژي ژئوژنوم و جمعيت ميكروبي ايلئوم

اثرات ضد باكتريايي اسانس هاي هيدروالكلي مرزنگوش، شاه اسپرم، گندواش، رازيانه و كاج بر باكتري هاي اشريشياكلي، كلبسيلا پنومونيه و سالمونلا تيفي‌موريوم در شرايط amp;nbsp;invitroو حيوان زنده مورد ارزيابي قرار گرفت. در آزمايش اول تأثير اسانس هاي هيدروالكلي بر قطر هاله عدم رشد باكتري هاي اشريشياكلي، كلبسيلا پنومونيه و سالمونلا تيفي موريوم در مقايسه با آنتي بيوتيك جنتامايسين در محيط invitro مورد بررسي قرار گرفت. بر اساس نتايج آزمايش invitro، در آزمايش دوم اثر سه اسانس هيدروالكلي مرزنگوش، شاه اسپرم و گندواش بر عملكرد، مورفولوژي و بافت روده و جمعيت باكتري هاي دستگاه گوارش مورد بررسي قرار گرفت. تعداد 384 قطعه جوجه گوشتي سويه راس308 (مخلوط مساوي از هر دو جنس) در قالب طرح كاملاً تصادفي به 8 تيمار، 4 تكرار و 12 قطعه جوجه در هر تكرار اختصاص داده شد. به دليل اثرات مثبت اسانس‌هاي مرزنگوش، گندواش و amp;nbsp;شاه اسپرم در آزمايش اول، تيمارهاي آزمايش دوم عبارت بودند از: 1) جيره پايه (شاهد)، 2) جيره پايه + 200 ميلي گرم در كيلوگرم آنتي بيوتيك كلي استاپ 10، 3 و 4) جيره پايه + 200 و 400 ميلي‌گرم اسانس مرزنگوش در كيلوگرم جيره، 5 و 6) جيره پايه + 200 و 400 ميلي‌گرم اسانس گندواش در كيلوگرم جيره و 7 و 8) جيره پايه + 200 و 400 ميلي‌گرم اسانس شاه اسپرم در يك كيلوگرم جيره. در هفته دوم جوجه هاي هر تكرار به 3 گروه 4 تايي تقسيم شدند و با يك ميليليتر محلول حاوي 109×1 cfu amp;nbsp;باكتري هاي اشريشيا كلي و سالمونلا تيفي موريوم از طريق خوراكي آلوده شدند. نتايج آزمايش اول نشان داد كه در مقايسه با اسانس‌هاي كاج و گندواش، اسانس هاي رازيانه، شاه اسپرم و مرزنگوش مانع رشد باكتري‌هاي اشريشياكلي و سالمونلا تيفي موريوم شدند و در مقايسه با آنتي بيوتيك جنتامايسين، بيشترين قطر هاله عدم رشد مربوط به اسانس شاه‌اسپرم بود. نتايج آزمايش دوم نشان داد كه افزودن اسانس ها به جيره جوجه‌هاي گوشتي موجب بهبود مقادير خوراك مصرفي روزانه و افزايش وزن و عدم تأثير بر ضريب تبديل خوراك جوجه هاي گوشتي آلوده شده، شدند. افزودن اسانس مرزنگوش سبب افزايش درصد لنفوسيت و كاهش نسبت هتروفيل به لنفوسيت در جوجه هاي آلوده شده با باكتري اشريشيا كلي شد. اسانس ها سبب افزايش جمعيت باكتري هاي لاكتوباسيل جوجه هاي سالم و كاهش جمعيت باكتري اشريشيا كلي در گروه آلوده شده با باكتري اشريشيا كلي شدند. به طور كلي، آنتي بيوتيك قابليت جايگزيني با اسانس ها را دارد و قادر به كاهش اثرات نامساعد سالمونلوز و كلي باسيلوز در جوجه هاي گوشتي شد.