ارزيابي رابطه عملكرد با شاخصي ازكيفيت خاك در اراضي شاليزاري

برنج يكي از محصولات استراتژيك ايران بوده كه تأمين كننده درصد بالايي از كالري و پروتئين مورد نياز مردم است. افزايش جمعيت و به دنبال آن افزايش نيازغذايي، شناخت روابط عملكرد و شرايط خاك را ضروري مي سازد. يكي از شاخص هايي كه شرايط خاك و ويژگي هاي مربوط به آن را به خوبي نشان مي دهد شاخص كيفيت خاك (SQI) است. در اين پژوهش به منظور بهبود مديريت صحيح اراضي شاليزاري منطقه گلدشت واقع دراستان مازندران،روابط بين عملكرد و كيفيت خاك بررسي شد. 128 نمونه مركب خاك براي اندازه گيري برخي از ويژگي هاي فيزيكي و شيميايي تهيه گرديد. اندازه گيري عملكرد دانه در هنگام برداشت محصول، در تمام كرت ها در رطوبت 14درصد انجام شد. براي تعيين SQI، ابتدا ويژگي هايي كه بيشترين تأثير را بر SQIمنطقه دارند، به كمك تجزيه به مولفه هاي اصلي جدا گرديد. از منطق فازي براي تبديل ويژگي هاي كمي خاك به رتبه بندي كيفي استفاده شد و در نهايت با استفاده از مفهوم ضريب تغييرات، تلفيق شاخص ها انجام شد. ميانگين عملكرد در منطقه مورد بررسي 3498 كيلوگرم در هكتار و SQI بين 0.47 تا 0.97 در نوسان بود. بر اساس كلاس بندي SQI مهمترين عامل محدودكننده كيفيت خاك، فسفر قابل استفاده است. برخلاف انتظار نتايج حاكي از آن است كه بين عملكرد و SQI در منطقه مورد بررسي همبستگي معني داري وجود ندارد (دلايل در بحث توضيح داده شد). مقايسه بين نقشه هاي عملكرد و كيفيت خاك نشان مي دهد كه وجود شرايط مناسب ويژگي هاي خاك در كنار مديريت صحيح مزرعه مي تواند در به حداكثر رساندن عملكرد برنج مؤثر باشد. مديريت مناسب كشاورزان كاستي ها و شرايط تاحدي نامناسب خاك را مي تواند ترميم  نمايد. اين در حالي است كه در بسياري از موارد كيفيت مناسب خاك به تنهايي نمي تواند كاستيهاي مديريت زراعي را جبران نمايد.