پهنه‌بندي شوري اراضي منطقه شمال دشت يزد-اردكان با استفاده از داده‌هاي دستگاه القاي الكترومغناطيسي و مدل‌سازي با نرم افزار ESAP

افزايش خشكي در سال هاي اخير منجر به كاهش سرعت آستانه باد براي برداشت ذرات گرد و غبار از سطح خاك مناطق خشك شده است. انباشت نمك ها در سطح خاك به دليل كمي بارش و تبخير زياد، سبب متلاشي شدن خاكدانه ها مي شود. ذرات نمك به همراه ذرات خاك توسط باد برداشته شده و پس از طي مسافتي فرو مي نشينند. اگر منطقه هدف اراضي كشاورزي باشد گرد و غبار حاوي نمك منجر به انتقال نمك به اراضي مزبور شده و باعث كاهش محصول مي شود. در اين پژوهش، به منظور تهيه سريع نقشه شوري خاك سطحي (300 سانتي متر) در محدوده اراضي شمال دشت يزداردكان از دستگاه القاي الكترومغناطيس EM38 در حالت افقي استفاده شد. همچنين براي تعيين تعداد و محل هاي نمونه برداري خاك به منظور تعيين مدل رگرسيوني و تهيه نقشه الگوي شوري منطقه، بسته نرم افزاري ESAP95 2.35R به كار گرفته شد. با انتقال داده هاي EM38 به برنامه ESAP-RSSD اين نرم افزار، تعداد استاندارد و محل نمونه برداري خاك براي 12 نقطه مشخص گرديد. پس از آن با استفاده از برنامه ESAP-Calibrate به منظور تعيين شوري خاك محدوده مورد بررسي با بهره گيري از داده هاي آزمايشگاهي هدايت الكتريكي عصاره اشباع (ECe)، درصد اشباع (SP) و درصد رطوبت وزني (WC)، مدل رگرسيوني خطي چندگانه (MLR) ايجاد گرديد. نتايج نشان داد مدل رگرسيوني پيشنهادي نرم افزار با ضريب تبيين 0.37 و ميانگين ريشه مربعات خطا 80.55، شوري خاك سطحي از قرائت هاي دستگاه EM38 را مدل سازي كرده است. نتايج استفاده از برنامه ESAP-SaltMapper سطحي نشان داد كه مناطق واقع در جنوب شرق منطقه مورد مطالعه داراي شوري بيشتري بوده و امكان برداشت نمك توسط باد در آنجا بيشتر است. نتايج همچنين نشان داد لازم است استفاده از دستگاه EM38 در اراضي همگن و داراي رطوبت استاندارد در حد ظرفيت مزرعه انجام شود و مي توان از طريق نرم افزار ESAP نقشه شوري اراضي را تهيه نمود.