بررسي انسان‌شناختي پديده نخل‌گرداني در كاشان (مطالعه موردي: نخل هيأت حسيني در محله سرفره و گذر صدره)

مناسك جمعي، به ويژه با رويكرد مذهبي، نقش بسزايي در صورت بندي حيات اجتماعي و فرهنگي مؤمنان ايفا مي‌كند، و از كاركاردهاي بسياري برخوردار است. مناسك عزاداري محرم، از مهم‌ترين و كانوني‌ترين مناسك جمعي، در فرهنگ شيعيان به شمار مي‌آيد كه با فرهنگ ايران عجين گرديده و كاركردهاي زيادي دارد. آيين عزاداري حسيني، به مرور زمان الگوهاي مختلفي به خود گرفته كه از جمله مهم‌ترين آن‌ها «نخل‌گرداني» است كه بيش‌تر در حوزه كويري كشور ايران برگزار مي شود. نوشته حاضر، تلاش مي كند با رويكرد انسان شناختي (Anthropological) و با بهره گيري از تكنيك هاي مشاهده، مصاحبه و مشاركت، به بررسي ابعاد مختلف معروف ترين آيين نخل برداري، در هيأت حسيني نخل كاشان، در محل سرفره و گذر صدره، به شناخت حيات فرهنگي ـ اجتماعي مردم اين منطقه، درباره موضوع بپردازد. نتايج پژوهش، حاكي از رسوخ مناسك نخل‌گرداني به لايه‌هاي عميق فرهنگي مردم است، به گونه اي كه پيرامون اين مناسك، مي توان جنبه هاي مختلفي از قبيل «هويت بخشي»، «تقدس بخشي»، «اسطوره سازي»، «حاجت خواهي» و «حيات پنداري» را ملاحظه نمود.