مدل‌سازي ضخامت لايه سطحي خاك به كمك ويژگي‌هاي پستي و بلندي زمين‌نما در منطقه ريمله استان لرستان

تشخيص افق سطحي خاك و اندازه گيري ضخامت و تغييرات آن با حفر نيم رخ خاك امكان پذير است. اين كار مستلزم هزينه، وقت و نيروي انساني ماهر است. رهيافت مدل سازي روابط خاك زمين نما اين امكان را مي دهد تا با توجه به ويژگي هاي پستي و بلندي زمين نما بتوان مدل پيش بيني ضخامت افق سطحي خاك را از طريق روش آماري مناسب تهيه نمود. در اين تحقيق ويژگي هاي اوليه و ثانويه پستي و بلندي زيرحوضه ريمله واقع در استان لرستان (منطقه زاگرس مياني) از مدل رقومي ارتفاع (DEM) استخراج شد. سپس، در 191 نقطه انتخاب شده به روش تصادفي سيستماتيك در سطح زيرحوضه، ضخامت افق سطحي اندازه گيري شد. داده هاي مربوط به ضخامت افق سطحي و ويژگي هاي پستي و بلندي زمين نما به روش آماري رگرسيون خطي گام به گام با استفاده از نرم افزار اس پي اس اس نسخه 19 تجزيه و تحليل شد. نتايج نشان داد كه پيش بيني ضخامت افق سطحي خاك با مدل با دو ويژگي ارتفاع از سطح دريا (E) و درصد شيب (S) رابطه منفي و با جهت شيب (AS) رابطه مثبت داشت. مدل برازش داده شده به داده ها عبارت بود از AS 0.008 + S 0.152 E-0.012 39.596 = Athick. ضريب تبيين مدل برابر با 0.54 به دست آمد. نمودار ضخامت افق سطحي پيش بيني شده در مقابل ضخامت مشاهده شده افق سطحي خاك نيز رابطه خطي با همين ضريب تبيين 0.54 را نشان داد كه بيان گر توانايي مدل در پيش بيني ضخامت افق سطحي است. ساير ويژگي هاي پستي و بلندي زمين نما نيز بر ضخامت افق سطحي خاك مؤثر بود، اما تأثير آن ها در سطح 5 درصد معنادار نبود و بنابراين، در مدل پيش بيني ضخامت افق سطحي خاك دخالت داده نشدند.