خوانشي بر معاني واژگان سوگند در گفتمان علوي

استفاده از الفاظ سوگند، يكي از كهن ترين شيوه هاي تأكيد كلام است كه قدمتي ديرينه در فرهنگ و زبان عربي دارد. اين گونه تأكيد، به دلايل متعددي انجام مي گيرد كه از آن جمله مي توان به ضعيف بودن امكان تحقق موضوع، غرابت موضوع و يا منكر بودن مخاطب نسبت به آن اشاره كرد. واژگان سوگند در زبان عربي، از تعدد و تنوعي بي مانند برخوردار است. يكي از بارزترين نمونه هاي تعدد اسلوب قسم و تفاوت هاي كاربرد آن را در كتاب بي نظير نهج‌البلاغه مي توان مشاهده نمود. اين پژوهش، به بررسي رابطه ميان واژگان قسم، مقسم به ها و مقسم عليه هاي اين كتاب مي پردازد تا با نشان دادن تفاوت كاربرد و موضع كاربرد هر واژه، پرده از ظرايف و زيبايي هاي دلالي و معنايي آن بردارد. بررسي مفهوم انواع سوگند در نهج‌البلاغه، نشان مي دهد كه تمامي واژگان سوگند، در دلالت بر معناي تأكيد مشتركند ولي در عين حال، هر يك دلالت معنايي متفاوت از آن ديگري دارد كه از لحاظ مفهوم، پيوند معنايي محكمي با مقسم عليه مؤكد دارد؛ چنان‌كه جايگزيني هر واژه مشابهي، كاهش بلاغت معنايي آن را موجب مي شود.