پراكنده رويي شهر بابل و تغيير نقش اقتصادي روستا‌هاي پيرامون

امروزه پراكنده­رويي يكي از مهم‌ترين مسائل توسعه شهري كشورهاي در حال توسعه است. اين مفهوم بيشتر در نيم‌قرن اخير وارد ادبيات مديريت و برنامه‌ريزي شهري اين كشورها شده است. البته ماهيت اين پديده در كشورهاي در حال توسعه با كشورهاي توسعه‌يافته متفاوت است. اين پديده در اين كشورها اغلب به‌دليل روستاگريزي و در كشورهاي توسعه‌يافته به‌دليل شهرگريزي به‌وقوع مي‌پيوندد. اين پديده در كشورهاي توسعه‌يافته اغلب به‌واسطه گسترش شهر بر روي عرصه‌هاي روستايي پيرامون روي مي‌دهد. برخي شهرهاي ايران نيز همانند ساير كشورهاي در حال توسعه، اين نوع گسترش را در مرحله‌ رشد شتابان خود در شش‌دهه اخير تجربه كرده كه شهر بابل يكي از اين شهرها است. اين روند اغلب موجب استحاله و دگرديسي ساختاري و كاركردي روستاهاي كشور و ادغام آن‌ها در شهرها شده است. از جمله‌ اين پيامدها، تغيير نقش اقتصادي اين روستاها از كشاورزي به خدماتي است. جامعه آماري اين پژوهش، شهر بابل و روستاهاي واقع در بخش مركزي شهرستان بابل است. محدوده زماني اين پژوهش، سال 1335 تا 1395 است. سوال اصلي اين پژوهش اين است كه شهر بابل از چه الگوي گسترشي در سال‌هاي 1335 تا 1395 برخوردار بوده و چه تغييرات اقتصادي را در روستاهاي پيرامون خود در محدوده بخش مركزي شهرستان بابل برجاي گذاشته است؟ بنابراين هدف اين پژوهش، شناخت الگوي گسترش شهر بابل در اين دوره و تأثير آن بر ويژگي‌هاي اقتصادي روستاهاي پيرامون آن است. اين پژوهش از نظر هدف، كاربردي و از حيث نوع داده، كمي است كه به روش توصيفي-تحليلي انجام مي‌پذيرد. داده‌ و اطلاعات اين پژوهش اغلب به روش كتابخانه‌اي جمع‌آوري شده است. جهت تحليل داده‌‌ و اطلاعات اين پژوهش از آمار توصيفي استفاده شده است. نتايج اين تحقيق نشان مي­دهد كه پراكنده‌رويي شهر بايل در اين دوره موجب تغيير نسبت شاغلين بخش‌هاي اقتصادي اين شهر و روستاهاي پيرامون آن شده است.