نقد مبناشناختي جيمز بلمي؛ با تكيه بر آراء آيت الله فاضل لنكراني

با دقت در آثار قرآن‌پژوهان غربي شاهد اختلاف ديدگاه‌هاي ايشان هستيم كه عمدتا ناشي از اختلاف در مباني و پيش‌فرض‌هاي اختصاصي آن‌هاست. در ارزيابي ديدگاه‌هاي مستشرقان، بيش و پيش از نقد نتايج، بايد به تحليل مباني آن‌ها پرداخت. اين يك اقدام زير بنايي و آكادميك در تحقيقات قرآني غربيان است كه مورد توجه واقع نشده است. جيمز بلمي از مستشرقان تجديد نظرطلب است كه «نقد متن قرآن» را به ‌عنوان يك روش برگرفته از كتاب مقدّس، مطرح كرد و در تأليفاتش به تشخيص خطاهاي نوشتاري قرآن و اصلاح آن واژگان و جايگزيني واژه جديد پرداخت. در نوشتار پيش رو پس از تبيين مباني روش‌ نقد متن قرآن توسط اين قرآن‌پژوه غربي، به ارزيابي اين مباني و پيش‌فرض‌ها با تكيه بر نظريات آيت‌الله فاضل لنكراني پرداخته شد. با بررسي‌هاي صورت‌گرفته در آثار جيمز بلمي مشخص شد، ديدگاه‌ وي دو مبناي «وقوع خطا در قرآن و لزوم اصلاح آن خطاها» و «اصالت متن مكتوب قرآن» استوار است. مباني جيمز بلمي بر اساس تواتر شفاهي قرآن قابل نقد جدي است؛ چرا كه انتقال قرآن بيش از متن مكتوب، متّكي بر سنّت شفاهي بوده است. روش مقاله توصيفي ـ تحليلي است.