اثر تيمار شوري بر رشد و برخي پارامترهاي بيوشيميايي گياه سرخارگل ارغواني (Echinacea purpurea L.)

سرخارگل (Echinaceae prupurea)، گياهي علفي و چند ساله از تيره ي كاسني است كه خواص دارويي متعددي از آن گزارش شده است. هدف از تحقيق حاضر بررسي اثر تنش شوري بر رشد و برخي پارامترهاي بيوشيميايياين گياه است. به اين منظور گياهچه هاي سرخارگل به مدت 20 روز در محيط كشت هوگلند حاوي غلظت هاي مختلف نمك (0، 25، 50، 75، 100 ميلي مولار) تيمار شدند. آزمايش در قالب طرح بلوك‌هاي تصادفي با 5 تكرار انجام شد.  نتايج حاصل نشان داد كه شوري در سطوح مختلف اثر معني داري بر وزن خشك اندام هوايي نداشت. اما تيمار گياهچه ها با غلظت 25 ميلي مولار نمك سبب افزايش معني دار وزن خشك و تر ريشه گشت. همچنين تيمار شوري به‌ترتيب سبب افزايش و كاهش قندهاي محلول بخش هوايي و ريشه شد. بررسي فعاليت آنزيم هاي آنتي‌اكسيدانت نشان داد كه شوري بر فعاليت آنزيم كاتالاز اثر معني داري نداشته و تنها در تيمار 75  ميلي مولار سبب افزايش معني دار فعاليت آنزيم پراكسيداز در هر دو بخش هوايي و ريشه شد. سنجش تركيبات فنلي نيز نشان داد كه تيمار شوري به‌ترتيب سبب كاهش و افزايش ميزان اين تركيبات در بخش هوايي و ريشه گشت. نتايج حاصل از آناليز HPLC ميز نشان داد كه بالاترين ميزان شيكوريك اسيد (1/3 ميلي گرم در هر گرم وزن خشك) مربوط به گياهچه هاي شاهد بود. در حالي كه تيمار گياهچه ها با غلظت هاي 25 و 50 ميلي مولار نمك اثر معني داري بر ميزان شيكوريك اسيد بخش هوايي نداست. از سويي ديگر تيمار 75 ميلي مولار نمك سبب كاهش ميزان اين تركيب شد. نتايج تحقيق حاضر نشان داد كه تيمار 50  ميلي مولار نمك به ترتيب سبب افزايش 2 و 5 برابري در ميزان  كافئيك اسيد (پيش ماده شيكوريك اسيد) و كلروژنيك اسيد در اندام ريشه شد. با توجه به شواهد حاضر به نظر مي رسد كه با اعمال تنش شوري بتوان توليد تركيبات با ارزش دارويي گياه سرخارگل را افزايش داد.