بررسي محتوي متابوليتي و فعاليت آنتي‌اكسيداني اندام‌هاي مختلف علف‌هرز مهاجم نيلوفر پيچ (Ipomoea tricolor Cav.) در مزارع گنبد كاووس

هدف از اين آزمايش، ارزيابي محتوي متابوليتي (اوليه و ثانويه) و فعاليت آنتي‌اكسيداني اندام‌هاي مختلف علف‌هرز نيلوفر پيچ نظير ساقه، برگ و ميوه به‌علاوه مخلوطي از آن‌ها بود. ابتدا علف‌هرز مورد برسي در مرحله ميوه‌دهي جمع‌آوري و به‌تفكيك اندام جدا گرديد. فعاليت آنتي‌اكسيداني اندام‌هاي مختلف نيلوفر پيچ به روش DPPH مورد اندازه‌گيري قرار گرفت. نتايج نشان داد كه مخلوطي از اندام‌هاي علف‌هرز نيلوفر پيچ و سپس برگ از بيشترين مقدار فنل كل برخوردار بودند. در مورد آنتوسيانين‌ها، بيشترين مقدار آن‌ها به برگ اختصاص داشت. در حالي‌كه ساقه از كمترين ميزان هر دوي متابوليت‌هاي ثانويه برخوردار بود. هم‌چنين نتايج نشان داد كه بيشترين ميزان قندهاي محلول و پرولين به اندام برگ اختصاص داشت. ضرايب همبستگي داده‌ها نشان داد كه ميزان آنتوسيانين‌ها در اندام‌هاي مختلف نيلوفر پيچ رابطه مثبت و معني‌داري با قندهاي محلول و اسيد آمينه پرولين داشتند. مطابق نتايج، با افزايش ميزان متابوليت‌ ثانويه آنتوسيانين‌ها در اندام‌هاي مختلف، ميزان نشاسته و پروتئين به‌طور معني‌داري كاهش يافت. مقايسه ميانگين فعاليت آنتي‌اكسيداني اندام‌هاي مختلف نيلوفر پيچ نشان داد كه برگ و ميوه به‌ترتيب از بيشترين و كمترين فعاليت آنتي‌اكسيداني در مهار راديكال‌هاي آزاد برخوردار بودند. با توجه به تاثيرگذاري نوع اندام علف ‌هرز نيلوفر پيچ بر كميت محتوي متابوليتي به‌ويژه تركيبات ثانويه نظير فنل‌ها، آنتوسيانين‌ها به همراه فعاليت آنتي‌اكسيداني، شايد بتوان اين گياه بخصوص اندام برگ را به‌عنوان كانديدي قابل تامل براي تجزيه اكسيداتيو راديكال‌هاي آزاد، بهبود ارزش تغذيه‌اي غذا و يا علف‌كش‌ها با منشاء طبيعي با توجه به زيست توده بالا معرفي نمود.