بررسي چنگ‌هاي افقي در حيات موسيقايي بين‌النهرين و ايلام

تمدن‌هاي ايلام و بين‌النهرين در طي ساليان متمادي به لحاظ فرهنگي، سياسي و مذهبي برهم تأثير گذاشته‌اند. موسيقي در بين‌النهرين جايگاه ويژه‌اي داشته‌ است؛ در ايلام نيز حضور نوازندگان در صحنه‌هاي مختلفي ديده‌مي‌شود. با توجه به كاوش‌هاي ‌اندك صورت‌گرفته و همچنين تعداد محدود آثار موسيقايي به‌دست‌آمده در ايلام، نمي‌توان با قاطعيت در مورد موسيقي و سازهاي فرهنگ موسيقايي اين تمدن اظهار‌نظر نمود. به همين دليل موسيقي ايلام را بايد با توجه به موسيقي تمدن‌هاي هم‌جوار آن بررسي كرد. دركنار چنگ‌هاي افقي كه ساز محبوب در هر دو تمدن بوده‌ است، چنگ‌هاي عمودي نيز به دفعات در آثار باستاني تصوير شده‌اند. مطالعه بر روي اين ساز و يافتن اشتراكات و تفاوت‌هاي اين ساز در دو تمدن، مي‌تواند ابهاماتي را در مورد موسيقي ايلامي روشن سازد. در اين مسير ابتدا تصاوير چنگ‌هاي افقي در دو تمدن گردآوري، سپس با توجه به دورۀ تاريخي روند تغييرات در آن‌ها مشخص شد. سازهاي هر دوره مورد مقايسه با يكديگر قرارگرفتند و مطالعات ديگر محققين بر روي اين سازها نيز مدنظر قرار‌گرفت. روند تغيير شكل ساز و جعبۀ طنيني آن ، قرار‌گرفتن تزيينات بر روي ميلۀ سيم‌گير، نواخته‌شدن با مضراب، تفاوت ساختمان چنگ‌هاي عمودي ايلامي با خويشاوندان بين‌النهريني آن و قرارگرفتن اين ساز در گروه‌نوازي‌هاي ايلامي از نتايج به‌دست‌آمده در اين پژوهش است.