مطالعه مولكولي عوامل حدت جدايه‌هاي پاستورلا مولتوسيداي مربوط به طيور و بررسي كشندگي جدايه‌هاي حاد در جنين و نيمچه ماكيان

مطالعه حاضر با هدف تاييد مولكولي، تعيين تيپ كپسولي و بررسي 12 عامل مهم حدت شامل ompH، oma87، sodA، sodC، hgbA، hgbB، exBDtonB، nanB، nanH، ptfA، pfhAوtoxA 18 جدايه طيوري پاستورلا مولتوسيدا از مناطق مختلف ايران به همراه يك سويه از ارگانيسم كه از موارد همه گيري پاستورلوز در مناطق شمالي كشور جداسازي شده بود، و نيز بررسي كشندگي جدايه هاي حاد در جنين و نيمچه ماكيان طراحي گرديد. براي تاييد مولكولي جدايه هاي مورد آزمايش از پرايمرهاي اختصاصي ژن kmt1 و براي تعيين تيپ كپسولي و شناسايي عوامل حدت آن ها از روش PCR چندگانه و پرايمرهاي اختصاصي ژن هاي مسئول بيوسنتز كپسول و ژن هاي كدكننده عوامل حدت ارگانيسم بهره برده شد. تمام جدايه ها از نظر مولكولي تاييد شدند ولي از نظر تيپ كپسولي، 16 جدايه (88.8 درصد) به همراه سويه جداشده از موارد همه گيري پاستورلوز متعلق به تيپ A بوده و دو جدايه (11.1درصد) غيرقابل تيپ بندي بودند. آزمايش شناسايي عوامل حدت نشان داد كه 100 درصد جدايه ها داراي شش ژن حدت sodC، hgbA، hgbB، nanB، nanHو ptfAمي باشند. ژن هاي oma87، exBD-tonB، ompH، sodAو pfhAنيز به ترتيب در 94.4، 94.4، 83.3، 66.6 و 27.7 درصد از جدايه ها حضور داشتند درحالي كه هيچ كدام از آن ها حامل ژن toxAنبودند. جهت تعيين ميزان كشندگي 50 درصد جدايه ها براي جنين ماكيان (Chicken embryo lethal dose 50) (CELD50) و نيز محاسبه دوز كشندگي 50 درصد آن ها در ماكيان (Lethal dose 50) (LD50)، رقت هاي مختلف پنج جدايه حاد واجد اكثر ژن‌هاي حدت و نيز سويه جداشده از موارد همه گيري پاستورلوز به ترتيب به تخم مرغ هاي جنين دار و نيمچه هاي تخم گذار تلقيح گرديدند. بر اساس نتايج محاسبه CELD50، با اينكه هر شش جدايه قادر به تلف نمودن جنين ماكيان بودند ولي سويه جداشده از موارد همه گيري پاستورلوز به عنوان حادترين جدايه مشخص گرديد. نتايج آزمايش تعيين LD50 نشان داد كه هيچ كدام از پنج جدايه حاد قادر به تلف نمودن پرندگان تحت آزمايش نبودند در حالي كه ميزان LD50 سويه جداشده از موارد همه گيري پاستورلوز 101×5 واحد تشكيل دهنده پرگنه به ازاي هر پرنده (cfu/case) محاسبه گرديد و اين سويه به عنوان حادترين جدايه تحت بررسي شناسايي شد. يافته هاي پژوهش جاري نشان داد با اينكه جدايه هاي پاستورلا مولتوسيداي طيور ايران حاوي اغلب ژن هاي حدت بوده و حادترين آن ها قادر به تلف نمودن جنين ماكيان نيز بودند ولي هيچ كدام از اين جدايه ها توانايي عفوني سازي نيمچه ماكيان را نداشته و حدت سويه هاي جداشده از پرندگان مبتلا به شكل فوق حاد بيماري در طي همه گيري ها، به مراتب بالاتر مي باشد. داده هاي مطالعه حاضر مي تواند در طراحي واكسن هاي جديد و كارآمدي كه قادر به ايجاد محافظت قابل قبول در جمعيت هاي دامي باشند، مفيد واقع گردد.