بررسي تطبيقي آراي سيد مرتضي و علامه طباطبايي در چيستي عقل و كاركردهاي آن

هدف: هدف اين پژوهش بررسي تطبيقي آراي سيد مرتضي و علامه طباطبايي در چيستي عقل و كاركردهاي آن از ديدگاه اين دو بزرگوار بود. روش:براي بررسي عنوان اين پژوهش تا رسيدن به نتيجۀ مطلوب، از شيوه توصيفي و تحليلي استفاده شد. يافته‏ها: با توجه به جايگاه مهم و حجيت عقل نزد سيد مرتضي و علامه طباطبايي، مي‏توان شش كاركرد مهم براي عقل از ديدگاه ايشان در نظر گرفت: 1. اثبات اصول و مباني تشيّع، 2. عقل به عنوان منبع و مُدرِك، 3. تأويل و توجيه آيات و روايات ناسازگار با اصول عقلي، 4. عقل و معتبر دانستن يك خبر يا ابطال آن، 5. عقل به‌‌ عنوان ابزار فهم، استنباط و تبيين متون ديني، 6. عقل و خرافه‏ستيزي. نتيجه‏گيري: اگرچه سيد مرتضي و علامه طباطبايي در حجيت عقل و تبيين بسياري از كاركردهاي عقل، اشتراك نظر داشته‏اند؛ ولي به نظر مي‏رسد در تعريف عقل، تبيين برخي از كاركردها، مثل تأويل و توجيه آيات و روايات ناسازگار با اصول عقلي و نوع رويكردشان نسبت به تبيين مسائل ديني با يكديگر تفاوتهايي نيز داشته‏اند. رويكرد سيد مرتضي، كلامي بود؛ ولي علامه طباطبايي بيشتر با روش فلسفي با مسائل ديني مواجهه داشته است.