تعابير سه‌گانه اخلاق در مختصات فكري دكارت

دكارت را پدر فلسفه جديد ناميده‌اند؛ زيرا وي با درانداختن شيوه خود در روش، در پي تأسيس الگوي جديدي از معرفت‌شناسي بود. اين روش در تمام ابعاد فلسفه وي نمايان است به گونه‌اي كه نظام اخلاقي وي بر اين روش استوار است، وي برخلاف شتهرتي كه در روش به دست آورد، هرگز نتوانست به همان ميزان، در اخلاق كه دغدغه وي بود، مقبوليت عام بيابد؛ زيرا وي نتوانست طرحي جامع و منسجم در اخلاق پي‌ريزي كند. اين پژوهش، به معرفي اخلاق در مختصات فكري وي مي‌پردازد. هدف اين پژوهش، تبيين اخلاق دكارتي در سه حوزة اخلاق موقت، اخلاق باور، اخلاق دائم مي‌باشد. نتيجه بررسي توصيفي تحليلي هر يك از اين حوزه‌ها، آن است كه اخلاق موقت برخلاف اسمش، اخلاقي پايه براي دو تعبير ديگر اخلاقي مدنظر ماست. اخلاق دائم را هم بايد «مستنتج» ناميد. در تبيين ارتباط هر يك از اين اخلاقيات، كه به‌صورت پلكاني قرار دارند، بايد اذعان كرد كه نمي‌توان از اخلاق موقت، جهشي به‌سوي اخلاق دائم داشت. اخلاق موقت، مقدم بر روش، اخلاق باور دوشادوش روش و در نهايت، اخلاق دائم مؤخر از روش دكارتي است. در هر يك از اين عرصه‌ها نقدهايي مطرح شده است.