بررسي موانع شناخت از ديدگاه مولانا

شناخت راز هستي و حقيقت انسان، از جماه اصلي‌ترين تعاليم بسياري از اديان و مكاتب فلسفي و عرفاني به‌شمار مي‌رود تا او را به هدف اصلي خلقت هدايت نمايد. خودشناسي، امكان رسوخ بي‌واسطه‌اي بشر به تجلي الهي را ميسر مي‌سازد. مولانا، با الهام از حديث «من عرف نفسه فقد عرف ربه»، به شيوه‌هاي گوناگون به اهميت خودشناسي و تبيين انواع راه‌هاي ارتباطي آن با خداشناسي پرداخته است. اگرچه شناخت نفس ناطقه موجب شناخت خدا مي‌شود، اما براي رسيدن به نور معرفت و حصول كمال، كه نتيجة تصفيه باطل و گسيختگي از عالم ظاهر و پيروي از پيران راستين است، بايد موانع شناخت را كه سد تكامل نفس يا حجاب حق به‌شمار مي‌آيد، از ميان برداشت. در اين مقاله، مهم‌ترين موانع حجاب از منظر مولانا مورد توصيف و تحليل قرار گرفته است. مهم‌ترين موانع شناخت از نظر وي، عبارتند از: شهوت و هوي و هوس، حب دنيا، تقليد كوركورانه و حرص و آز.