طراحي الگوي«جايگزيني خمس ارباح مكاسب و ماليات بر مجموع درآمد در اقتصاد اسلامي ايران»

طراحي نظام مالياتي منطبق با اصول اسلام، يكي از ضرورت‌هاي اقتصاد اسلامي است. در اين زمينه جايابي وجوهات شرعي در نظام مالياتي اهميت بسزايي دارد. اين مقاله با استفاده از روش تحليلي به بررسي امكان و سازوكار جايگزيني خمس ارباح مكاسب به جاي ماليات بر مجموع درآمد مي‌پردازد. يافته‌هاي تحقيق حاكي از تشابه نسبي خمس ارباح مكاسب و ماليات بر مجموع درآمد و امكان جايگزيني آن دو است. بر اساس الگوي پيشنهادي در اين مقاله، جايگزيني كامل خمس ارباح مكاسب به‌جاي ماليات بر مجموع درآمد از كارايي لازم برخوردار نيست و بايد تلفيقي از خمس و ماليات مزبور را به كار برد. در الگوي پيشنهادي مقاله، مؤديان بين پرداخت خمس يا ماليات بر مجموع درآمد حق انتخاب دارند. آنان در صورت پرداخت خمس ارباح مكاسب، از پرداخت ماليات بر مجموع درآمد معاف خواهند شد. اين ساختار پيشنهادي دلالت‌هايي براي اصلاح قانون ماليات‌هاي مستقيم و تغيير در ساختار اجرايي سازمان امور مالياتي دارد.