چالش‌ها و فرصت‌هاي تغيير گزارش حسابرس در ايران

هدف: با توجه به اهميت گزارش حسابرس و پيامدهاي تغيير آن در محيط‎هاي مختلف قانوني، سياسي و اقتصادي و در نظر گرفتن تحولات اخير جهان در گزارش حسابرس، اين پژوهش با هدف بررسي ايرادهاي گزارش كنوني حسابرس و نيز، شناسايي چالش‎ها و فرصت‎هاي اجراي استاندارد بين‎المللي حسابرسي 700 (تجديدنظر شده 2015) و 701 (جديد) در ايران انجام شده است. روش: در اين پژوهش از روش تحليل محتواي كيفي و ابزار مصاحبه عميق استفاده شده و به همين منظور با 18حسابرس و 15سرمايه‎گذار با تجربه مصاحبه شده است. يافته‌ها: در اين پژوهش ايرادهاي گزارش كنوني حسابرس در ايران (شكل، محتوا، ارائه گزارش حسابرس) و ريشه‎هاي آن (اقتصادي، قانوني، حرفه حسابرسي، گزارشگري شركتي، استانداردهاي حسابرسي و انتظارات) و همچنين چالش‎ها (مقاومت حسابرسان، مشكلات اجراي استاندارد، افزايش ريسك گزارشگري، مقاومت صاحبكار و افزايش احتمال سردرگمي و تفاوت در برداشت استفاده‎كنندگان از موضوع‎هاي كليدي حسابرسي)، فرصت‎ها (ارتقاي گزارش حسابرس و حرفه حسابرسي، افزايش ارتباطات، بهبود تصميم‎گيري سرمايه‎گذاران و كمك به مديريت) و راهبردهاي لازم (آموزش، ضمانت‎هاي كافي براي اجرا، استانداردگذاري و نحوه اجرا) به‎منظور اجراي صحيح گزارش جديد حسابرس شناسايي شدند. همچنين موضوع‎هاي كليدي حسابرسي از ديدگاه حسابرسان و سرمايه‎گذاران و ساير تقاضاي اطلاعاتي سرمايه‎گذاران از گزارش حسابرس از ديدگاه سرمايه‎گذاران استخراج شد. نتيجه‌گيري: بر اساس يافته‎هاي پژوهش، سطح كنوني گزارش حسابرس از سطح استاندارد فعلي فاصله بسياري دارد و نيازمند اقدام‎هاي مؤثر از جمله افزايش نظارت بيشتر بر حرفه حسابرسي توسط مراجع ذي‌صلاح و افزايش كيفيت گزارش حسابرس براي رفع ايرادهاي گزارش كنوني حسابرس است. يافته‎‎‎هاي اين پژوهش ضمن دانش‎افزايي در حوزه حسابرسي، بينشي را براي مرجع استانداردگذار حسابرسي و سازمان بورس و اوراق بهادار، به‎عنوان مقام ناظر فراهم مي‎كند تا بتوانند با در نظر گرفتن فرصت‌ها و چالش‌هاي پيشرو، در مسير تحقق اهداف در نظر گرفته شده براي گزارش جديد حسابرس، گام‎هاي مؤثرتري بردارند.