بررسي رابطه اخلاق سازماني و معنويت سازماني

انديشمندان سازمان با هدف تأمين خلأ‌هاي ناشي از قوانين و مقررات، به دنبال راهكارهاي توسعه اخلاق و معنويت در سازمان‌ها هستند. معنويت سازماني، مي‌تواند در حل مشكلات سازماني كارگشا باشد. با سازگاري بين اخلاق و معنويت، مي‌توان زمينه موفقيت بيشتري براي سازمان را فراهم آورد. اين پژوهش، از نظر هدف كاربردي و از نظر ماهيت كيفي است و رويكرد آن، بر اساس مقياس كيفي «طيف آزگود» است. طيف آزگود، براي شناسايي تمايز معنايي بين دو متغير به كار مي‌رود. در اين روش، با مقياس قرار دادن مفهوم شناخته شده اخلاق، در كنار مفهوم كمتر شناخته شده معنويت، مي‌توان سازه‌هاي مشترك آنها را شناخت. در تحقيقات انجام شده، سنجه‌هاي متعددي از اخلاق و معنويت سازماني، كه بيان‌كننده آنها بودند، شناسايي و تدوين شد. سپس، سنجه‌هاي كه داراي ابعاد يا معاني مشترك بودند، با هم ادغام و دسته‌بندي گرديد. نتايج تحقيق نشان مي‌دهد كه قرابت بسياري بين اين دو مفهوم وجود دارد، به‌گونه‌اي‌كه تقويت معنويت سازماني، از مسير اخلاق سازماني ميسر است. چنان‌كه پس از تحليل و ادغام سنجه‌ها، پنج مقوله اساسي باورهاي اخلاقي و باورهاي معنوي، هوش اخلاقي و هوش معنوي، اسوه‌هاي اخلاقي و اسوه‌هاي معنوي، گرايش‌هاي اخلاقي و گرايش‌هاي معنوي؛ و پايبندي عملي به اخلاق و معنويت، به دست آمد. در بين مقوله‌‌ها، اسوه‌هاي اخلاقي و معنوي و باورهاي اخلاقي و معنوي، بيشترين تأثير را در تقويت اخلاق و معنويت سازماني دارند.