تحليل و بررسي چيستي باور

سير مباحث معرفت‌شناسي از تعريف سه‌بخشي افلاطون تا اشكالات گتيه و مباحث معرفت‌شناسي معاصر، به‌تدريج از اهميت باور گذر كرده و بر صدق و بيش از آن بر توجيه متمركز شده است. اين در حالي است كه سرنوشت بسياري از مباحث آن دو مؤلفه، متكي به تحليل دقيق ماهيت باور است. ازاين‌رو مسئله اصلي اين پژوهش، بررسي چيستي باور و اقسام آن، و نيز توجه به نقش متمايزي است كه باورهاي متافيزيكي در دستيابي به حقيقت و معرفت دارند. زمينه فلسفي و رويكرد تحليلي اين مقاله، اقسام مختلف باورهاي انسان را مدنظر قرار داده است؛ تنوعي كه ناشي از مضمون‌هاي مختلف باورها و مبتني بر غايات و كاركردهاي متفاوت آنهاست كه همه آنها لزوماً صدق و حقيقت را دنبال نمي‌كنند و اين امر، خود گوياي تنوع فعل باور در اقسام مختلف آن شده است. در اين پژوهش، با توجه به ماهيت تركيبي باور، متشكل از دو بعد ذهني و عاطفي، تلاش شده تا نگاه يك‌سويه ديدگاه‌هاي فلسفي و روان‌شناختي به چالش كشيده شود و با نظر به تنوع باورهاي متافيزيكي و نقش بعد عاطفي و داشته‌هاي وجودي باورنده بر حقيقت‌جويي، در كنار سازوارگي شناختي و ذهني نظام باور، اهميت موازي اين دو بعد نمايان گردد.